Bitcoin: Hèt perfecte onderpand voor leningen?

Tijdens het Bitcoin 2022 evenement werd er een discussie gehouden over het gebruik van bitcoin als digitaal onderpand voor hypotheken en ander soort kredietverstrekkingen. Het is een onderwerp wat steeds vaker in de bitcoinwereld aandacht krijgt. Op verschillende platformen is het zelfs al mogelijk om fiatgeld, zoals de euro, te lenen wanneer daar genoeg bitcoin tegenover staat. Hoe werkt dat? En sluit iedere bitcoiner binnenkort op deze manier een hypotheek af?

Geen inkomenseis maar bewijs van bezit

Om momenteel in aanmerking te komen voor een hypotheek of ander soort lening is het hebben van een een inkomenseis normaliter nodig. Zo kan de bank namelijk een inschatting maken over de grootte van het risico wat zij lopen wanneer een klant geld leent. Des te hoger het inkomen des te hoger het mogelijke leenbedrag.

"Door de waardestijging van bitcoin in de afgelopen 12 jaar loopt er een (steeds groter wordende groep) bitcoiners rond die geen werkgever hebben, en dus geen inkomenseis hebben, maar wel vermogend zijn in bitcoin", zo stelt de panelhost van de discussie George Mekhail. Hier komt volgens Mekhail het idee vandaan om de garantie van de terugbetaling van een lening via de inkomenseis te vervangen met het bewijs van het bezit van een bepaalde hoeveelheid bitcoin.

Er zijn op dit moment platformen die krediet verstrekken met bitcoin als onderpand, maar vanwege een relatief strikt liquidatieproces zijn die niet geschikt voor hypotheken. Een liquidatie houdt in dat de loan-to-value ratio (LTV), de verhouding tussen de huidige waarde van het onderpand en het verstrekte krediet, een bepaald punt bereikt waarbij het platform beslag legt op jouw bitcoin. We spreken op dat moment over een margin call. De klant heeft op het moment van een margin call de keuze om (extra) geld te storten als waarborgsom, of loopt het risico zijn onderpand kwijt te raken. Vaak komt de margin call wanneer de waarde van het onderpand dusdanig in waarde is gedaald dat het bijna gelijk is aan het geleende bedrag, maar dat hoeft niet per se en kan per kredietverstrekker verschillen.

Bij een traditionele hypotheek dient het huis als onderpand. Door de relatief stabiele huizenprijzen komen margin calls, zeker sinds de financiële crisis in 2008 nauwelijks voor. Doordat de bitcoin prijs een stuk volatieler is loop je sneller het risico om geliquideerd te worden. Een oplossing volgens Mekhail is de tijd tussen de margin call en de definitieve overname van het onderpand te vergroten met twee weken. Dit zodat scherpe, korte prijsdalingen niet plots zorgen voor een einde van de kredietverstrekking. Het is nog de vraag of leenplatformen op deze manier gaan werken.

Klanten hebben dan immers meer tijd om extra geld bij te storten. ‘Huidige margin calls zijn vaak onmiddellijk, wanneer de LTV daalt naar 80% liquideren wij de bitcoin om de huidige lening terug te betalen. Korte prijsbewegingen kunnen gebeuren en je kunt plots je onderpand kwijt zijn’, legt Adam Reeds, de CEO van Ledn, uit.

Volgens Mekhail zullen kredietverstrekkers in de toekomst bitcoin graag als onderpand hebben. Ook zal de klant er baat bij hebben, het financieren van een huis in combinatie met het behouden van je bitcoin is een ‘game changer’ volgens de host van het panel.

‘In het huidige systeem worden hypotheken goedgekeurd, niet zozeer door de waarde van het onderpand, maar door de zekerheid van het toekomstige salaris van een persoon. Je ruilt met de arbeid die je toekomstige zelf nog moet leveren. Door bitcoin als onderpand te gebruiken leen je tegen een asset van gelijke, dan wel niet hogere waarde’, vertelt Reeds.

Waarom bitcoin

Volgens een onderzoek van Arcane Research in samenwerking met Bitstamp kan bitcoin een grote rol gaan spelen in de markt voor onderpanden. Bitcoin is uniek omdat er zowel geen counterparty risk (tegenpartijrisico) als kredietrisico is. Er zijn geen partijen in het bitcoinnetwerk die zich mogelijk niet aan de afspraken houden. De Bitcoin blockchain is decentraal en iedere deelnemer is gebonden aan de regels van het protocol. Verder is het een digitaal goed dat altijd en overal verhandelbaar, dat goedkoop en snel over de hele wereld kan worden verstuurd en bovendien is het ook nog eens enorm makkelijk voor een persoon om zijn bitcoin bij zich te houden.

"Geen ander goed kan het tegen deze eigenschappen opnemen, het maakt bitcoin het perfecte goed om als onderpand in de toekomst te gebruiken", zo stelt het verslag.

Use cases

Op dit moment wordt bitcoin voornamelijk als onderpand gebruikt om met het geleende geld meer bitcoin te kopen. Van dit hefboomprincipe wordt volgens Arcane research met name gebruik gemaakt door instituties. Instituties vergrootten hun posities liever via kredietverstrekking van leenplatformen dan derivaten handelsplatformen, met name het coulantere liquidatieproces van leenplatformen zorgen voor een lager risico. Op derivaten markten sluiten geautomatiseerde trading bots posities af door ze te verkopen, handelsplatformen geven de klant vaak langer de tijd om extra geld te storten.

"Leenplatformen hebben geen baat bij het liquideren van klanten, het business model is juist om mensen van leningen te voorzien", zo staat er in het verslag.

Ook miners zijn partijen die baat hebben bij het lenen van fiatgeld met bitcoin als onderpand. De mining industrie is kapitaal intensief met hoge operatie kosten. Een lening om de energierekening te betalen voorkomt de nood om de geminede bitcoin te verkopen. Een andere reden voor een kredietverstrekking kan de aanschaf van nieuwe mining apparatuur of andere bedrijfsuitgaven zijn.

Kritiek

Niet iedere bitcoiner is positief over deze handelswijze. Bij het afsluiten van een lening beheert het leenplatform (vaak) de private keys van de munten. Klanten moeten de derde partij vertrouwen dat hun zorgvuldig omgaan met jouw bitcoin.

Unchained Capital pakt het anders aan. Zij focussen zich op het behouden van self-custody voor klanten, door gebruik te maken van multisig wallets. Zo hebben klanten de zekerheid dat de bitcoin niet op andere manieren wordt ingezet, en behouden ze de private keys. Dit is een groot verschil met de traditionele kredietmarkt, waar via securitisaties met schuldbewijzen wordt gehandeld. Securitisaties is een financiële techniek waarbij schuldbewijzen worden samengevoegd tot verhandelbare effecten.

Verder gebruiken leenplatform de ontvangen bitcoin soms om een short positie te openen. Zo beschermen de platformen zichzelf tegen mogelijke prijsdalingen. Niet iedereen is het hier mee eens, omdat het in feite de prijs van bitcoin drukt.

Meer lezen over bitcoin als onderpand? Bekijk het gehele onderzoek van Arcane Research.