De Bitcoin Halving komt eraan

Over ongeveer twee maanden is het eindelijk zover: dan is het tijd voor de langverwachte 'Bitcoin halving'. Dat is het moment waarop de hoeveelheid bitcoins die miners per block kunnen minen halveert. Op dit moment ontvangen de miners nog 12,5 BTC per block, maar na de halving zal dat nog maar 6,25 BTC zijn. Daarmee zal de inflatie van de geldhoeveelheid in de bitcoineconomie voor het eerst lager zijn dan het streefgetal dat economieën wereldwijd hanteren.

De 'Bitcoin halving', 'the halvening' of gewoon op zijn Nederlands 'de halvering' zijn verschillende benamingen voor dezelfde gebeurtenis: het moment waarop de hoeveelheid bitcoins die de miners ieder block kunnen vinden halveert.

Halvings zijn voorgeprogrammeerd in de Bitcoin code en vinden elke 210.000 blocks plaats, ongeveer eens per vier jaar. Tot nu toe zijn er twee Bitcoin halvings geweest: in 2012 en 2016. De derde Bitcoin halving staat inmiddels voor de deur en zal over ongeveer twee maanden plaatsvinden.

Vanwege een wisselende hashrate van de miners is de exacte datum lastig te voorspellen maar volgens de huidige verwachtingen vindt de volgende halving rond 12 mei 2020 plaats.

Bitcoin halvings

In het begin toen Bitcoin in 2009 werd gelanceerd kregen de miners als block reward nog 50 BTC per block. Na de eerste Bitcoin halving in 2012 nam de block reward af tot 25 BTC per block. De tweede halving in 2016 verminderde dat nog verder tot de 12,5 BTC per block die vandaag de dag geldt. Na de eerstvolgende halving op block 630.000 zal ieder block nog maar 6,25 BTC bevatten.

Dit proces herhaalt zichzelf net zo lang totdat het aantal bitcoins dat per block kan worden gedolven is afgenomen tot minder dan de laagst mogelijke hoeveelheid bitcoin: 1 satoshi. Vermoedelijk zal dat rond het jaar 2140 zover zijn. Daarna is een verdere halvering niet meer mogelijk en ontvangen de miners geen block rewards meer.

Er zullen dan in totaal 20.999.999,9769 bitcoins in omloop zijn; ongeveer 21 miljoen stuks. Dat is de maximale hoeveelheid bitcoins die er ooit zullen bestaan. Dat aantal is dus niet zomaar bedacht, maar een wiskundig gevolg van het halveringsmechanisme.

Verreweg de meeste van deze 21 miljoen bitcoins zijn al in omloop. In de loop der jaren zijn er zo'n 18,2 miljoen bitcoins gemined. Voor de aankomende 110 jaar zijn er dus nog slechts 2,8 miljoen bitcoins over om te minen. Meer dan de helft daarvan wordt zelfs nog vóór 2030 gemined.

Economische gevolgen

De miners vinden na elke halving dus minder nieuwe bitcoins en kunnen daardoor ook minder bitcoins op de vrije markt verkopen. Aangezien markten in principe gedreven worden door vraag en aanbod verwachten sommigen dat dit gunstige effecten kan hebben op de bitcoinprijs. Het aanbod aan nieuwe bitcoins op de markt daalt door de halving immers met de helft, terwijl er geen vergelijkbare effecten optreden met betrekking tot de vraag.

Toch is het maar de vraag of deze effecten direct tot de markt doordringen. De dagelijkse aanbod nieuwe bitcoins op de markt is namelijk relatief klein ten opzichte van het totale handelsvolume en misschien dringen de economische gevolgen daardoor slechts geleidelijk door tot de markt. Toch zou speculatie ertoe kunnen leiden dat de prijs eerder al op de ontwikkelingen reageert.

Inflatie

De voorgeprogrammeerde, voorspelbare en onveranderlijke emissie van bitcoins in de bitcoineconomie is één van de eigenschappen waardoor bitcoin fundamenteel verschilt met traditionele valuta. Bij traditionele valuta streeft men er meestal naar om de inflatie stabiel te houden op ongeveer 2%. De waarde van het geld neemt dan jaarlijks met een gelijk percentage af. Consumenten en burgers kunnen de effecten daarvan ervaren aan de hand van stijgende prijzen voor goederen en diensten.

Er is bij traditionele valuta in principe geen limiet aan de maximale hoeveelheid valuta die mogelijk in omloop gebracht kan worden. Als het economische beleid faalt kan dat zelfs tot hyperinflatie leiden. In veel westerse landen leidt het er echter vooral toe dat welvaart over het algemeen niet in traditionele valuta wordt opgeslagen, waar het jaarlijkse een beetje waarde verliest, maar in bezittingen zoals bijvoorbeeld aandelen en vastgoed.

Schaarste

Bitcoin werkt daarentegen op basis van schaarste, ongeveer zoals dat ook bij goud en andere edelmetalen het geval is. Er kunnen nooit meer dan 21 miljoen bitcoins zijn. Initieel is er wel inflatie van de hoeveelheid bitcoins, maar dat neemt in rap tempo af tot een verwaarloosbaar niveau om uiteindelijk in 2140 geheel af te vlakken. Op dit moment is de inflatie in de Bitcoin economie iets minder dan 4%, maar na de aankomende halving zal dat afnemen tot minder dan 2%. Het zal daarmee voor het eerst lager zijn dan de inflatie in de meeste westerse economieën.

Dit inherente en onveranderlijke economische beleid maakt bitcoin volgens sommigen uitermate geschikt om welvaart in op te slaan (store of value) en daarom beter dan traditioneel geld. De econoom Saifedean Ammous stelt in zijn (uiterst toegankelijke) boek The Bitcoin Standard zelfs dat Bitcoin het 'hardste' geld is dat de wereld ooit heeft gezien. Meer recentelijk leverde ook Bitcoiner PlanB een belangrijke bijdrage aan deze gedachtegang met zijn inmiddels veelbesproken economische Bitcoin Stock-to-Flow analyse.

Miners

Voor de miners is de bitcoin halving ook een belangrijke moment. Van de één op de andere dag verdienen de miners immers nog maar de helft aan bitcoins, terwijl zij nog steeds dezelfde hoeveelheid energie (en dus geld) ervoor moeten verbruiken. Een bitcoin halving zorgt er dus voor dat de kostprijs voor een bitcoin toeneemt. Ook daarin zien sommigen een reden waarom de halving een gunstig effect kan hebben op de bitcoinprijs. Miners zullen immers niet graag hun bitcoins onder de kostprijs verkopen.

Anderen wijzen er echter op dat miners ook kunnen besluiten hun apparatuur uit te zetten omdat zij niet meer winstgevend zijn. Een daling van de hashrate zou het gevolg kunnen zijn. Bitcoin heeft echter een zogenaamd 'difficulty adjustment mechanism' dat de moeilijkheidsgraad van het minen automatisch aanpast om daarmee de balans en winstgevendheid te herstellen. Van een soms gevreesde 'Death spiral', waarbij de verminderde winstgevendheid een domino-effect teweeg brengt van miners die apparatuur uitzetten is geen sprake.

Klik hier voor een timer die aftelt tot de eerstvolgende Bitcoin halving.