Facebook's Libra benadrukt de kracht van decentraal Bitcoin

Social media gigant Facebook kondigde onlangs Libra aan. Het idee is dat deze digitale valuta wordt geïntegreerd in onder andere Facebook, Whatsapp en Instagram, waarmee gebruikers onderling betalingen kunnen verrichten. Facebook kampt sinds de aankondiging echter met flinke weerstand van politici en overheden wereldwijd.

Inmiddels laait de discussie rondom Libra en Facebook als centrale partij erachter hoog op. In Amerika spraken diverse politici en topambtenaren reeds hun zorgen uit en onlangs werd Facebook opgeroepen om zich voor de Amerikaanse Senaat te verklaren. Zelfs president Trump liet via Twitter weten geen fan te zijn van Libra (en overigens ook niet van Bitcoin).

Ook elders in de wereld wordt Libra niet bepaald met open armen ontvangen. Onder andere de Franse minister van financiën Bruno Le Maire uitte zich bezorgd, net als zijn Duitse collega Olaf Scholz. In India toonde men zich ook weinig ontvankelijk.

Zoals vaker wanneer het om digitale valuta gaat zijn er zorgen over mogelijke witwaspraktijken of eventuele financiering van terrorisme en criminaliteit. In het geval van Libra is er echter ook veel aandacht voor de mogelijke privacyschending van gebruikers en de vraag of het wel wenselijk is dat Facebook zoveel macht en informatie vergaart.

Facebook's Libra benadrukt de kracht van Bitcoin

Misschien dat deze discussie meteen ook een belangrijk verschil tussen Libra en Bitcoin benadrukt. Dat verschil zit vooral in de decentralisatie van Bitcoin tegenover van de centralisatie van Libra.

Decentralisatie wordt vaak benoemd maar de betekenis, de implicaties en de kracht ervan worden soms nog onvoldoende begrepen. Decentraliteit is namelijk een zeer zeldzaam en bijzonder iets. Het betekent dat er geen centrale partij is die de macht heeft. En dus ook niemand die bepaalt wie er wel en niet mee mag doen, of welke transacties wel of niet zijn toegestaan. Dankzij decentralisatie is Bitcoin open, oncensureerbaar en daardoor financieel inclusief.

Het betekent ook dat er niemand bovenaan de voedselketen staat en profiteert van de gebruikers. Er is dan ook niemand aan te wijzen die verantwoordelijk of aansprakelijk is, of die de stekker eruit zou kunnen trekken. Er is dus ook geen centrale partij, of 'single point of failure', om vertrouwen in te leggen, of die het vertrouwen zou kunnen schenden. Decentralisatie is dan ook waarom Bitcoin zo uitzonderlijk veilig is. En hoe meer decentraal het netwerk is, hoe veiliger het wordt. Bitcoin bestaat erdoor onafhankelijk en op zichzelf, en is ontworpen om vertrouwen te minimaliseren en machtsovernames te weerstaan.

Dat is anders dan het ontwerp van Facebook's Libra. Hoewel Facebook zegt plannen te hebben om Libra in de toekomst te decentraliseren lijkt het er vooralsnog op dat de invloed van Facebook een sterk centraliserende factor zal zijn. Dat blijkt misschien ook wel uit het feit dat Facebook als centrale partij achter Libra door de Amerikaanse Senaat ter verantwoording werd geroepen.

Dat staat in schril contrast tot Bitcoin, waarbij vanwege decentralisatie niemand is om aan te spreken of beperkingen op te leggen. Bitcoin is namelijk geen bedrijf maar een protocol; een middel om waarde mee te communiceren.

Decentralisatie is moeilijk

De mate van decentralisatie zoals bij Bitcoin is zeer moeilijk te evenaren. De ontstaansgeschiedenis van Bitcoin is nu eenmaal een bijzondere. Mede dankzij de decentrale architectuur en omdat het jarenlang voor velen onder de radar vloog ontwikkelde het zich op een manier waarbij geen enkele persoon of partij de macht vergaarde.

Miners en nodes van het netwerk zijn onafhankelijk van elkaar en over de hele wereld verspreid. De Bitcoin blockchain is inmiddels ook zó robuust geworden dat overname door velen praktisch onhaalbaar wordt geacht. En met de verdwijning van de bedenker van Bitcoin Satoshi Nakamoto in 2011 ontstond er tevens decentralisatie onder de ontwikkelaars.

Bitcoin is van niemand, en daarom van iedereen. En in plaats van te werken op basis van vertrouwen opereert Bitcoin juist op wantrouwen, om daarmee voor de gebruikers een vertrouwensloze en censuurbestendige omgeving te creëren om transacties te verrichten. Dat is één van de innovaties van Bitcoin.

Dat valt niet zomaar te reproduceren door simpelweg de technologie of architectuur van Bitcoin te kopiëren. Dat biedt namelijk nog geen garantie voor decentralisatie onder de miners, nodes en ontwikkelaars.

Desondanks zijn er veel projecten die het wel proberen. Net als bij Facebook's Libra is er meestal echter wel een centraliserende factor te identificeren waarmee het hele project valt of staat. Decentralisatie is dan ook één van de eigenschappen die Bitcoin juist zo speciaal maken.

Meer lezen over decentraliteit en de rol van full nodes? Lees hier verder!