Groen licht voor Bitcoin ETF's?

Update: De SEC heeft inmiddels een uitspraak gedaan.

Uiterlijk 11 maart aanstaande moet de Amerikaanse Securities and Exchange Commission (SEC), vergelijkbaar met de Nederlandse Autoriteit Financiële Markten (AFM), een uitspraak doen over een regelverandering die nodig is om het Bitcoin-ETF van de gebroeders Winklevoss groen licht te kunnen geven. De aanvraag voor de voorgestelde regelverandering loopt sinds 30 juni 2016 en moet het mogelijk maken om het ETF van de gebroeders Winklevoss op de internationale handelsmarkt Bats te verhandelen.

Het Bitcoin-fonds van de gebroeders Winklevoss is het bekendste fonds dat van start wil gaan als de regelverandering doorgaat. De aparte aanvraag hiervoor loopt sinds 2013. Het fonds zal als ticker COIN hanteren.

Naast de aanvraag voor het COIN ETF loopt er ook een aanvraag voor het SolidX ETF, een soortgelijk fonds. Op 30 maart wordt een uitspraak gedaan over de regelverandering die ervoor nodig is om dit ETF verhandelbaar te maken op de New York Stock Exchange Arca (NYSE Arca). Het Bitcoin Investment Trust (BIT) van Barry Silbert wil ook gaan handelen als ETF, ook de aanvraag hiervoor loopt.

Als de regelveranderingen en de verschillende ETF's goedgekeurd worden door de SEC dan is dit een grote stap voor de legitimiteit van Bitcoin. Het COIN ETF maakt het voor beleggers wereldwijd mogelijk om vanuit hun beleggingsaccounts een aandeel in bitcoin te nemen.

Exchange-traded fund

Het zogenaamde exchange-traded fund (ETF) stelt investeerders in staat om in bitcoins te beleggen via een beursgenoteerd fonds. De eenheden uit een ETF zijn de gehele dag verhandelbaar, net als aandelen. Elk ETF volgt een index, ze worden ook wel indexvolgers of trackers genoemd. In het geval van het COIN ETF zal dit waarschijnlijk de Tradeblock index zijn, welke bestaat uit een gewogen waarde van de koers op de exchanges GDAX, Bitfinex, itBit, OKCoin en Bitstamp. Update: de index die het COIN ETF gaat volgen zal waarschijnlijk de prijs zijn die wordt vastgesteld door de dagelijkse veiling op de Gemini exchange, een platform dat tevens is opgezet door de gebroeders Winklevoss, of de Winkdex index.

Het fonds zal van start gaan met 10.000.000 aandelen, waarvan de achterliggende waarde van elk aandeel vertegenwoordigt wordt door 0.01 bitcoin. De prijs van een enkel aandeel zal dus rond een honderdste van de prijs van een gehele bitcoin op de reguliere markten liggen.

Hoe werkt het ETF precies?

Wanneer het fonds wordt goedgekeurd door de SEC zullen zogenaamde authorized participants de mogelijkheid krijgen om aandelen van het ETF aan te maken en verhandelbaar te maken op beleggingsplatformen. De authorized participants doen dit door, bijvoorbeeld op de open markt of van individuen, bitcoins te kopen en deze naar het Gemini Trust Company te sturen. Authorized participants zijn veelal grote institutionele organisaties gespecialiseerd in het verschaffen van liquiditeit op financiële markten. Het Gemini Trust Company is een trust van de gebroeders Winklevoss, welke als bewaarder van de onderliggende bitcoins functioneert. Het Gemini Trust slaat deze bitcoins op in cold storage.

De authorized participants dienen als market makers. Zij zorgen ervoor dat de prijs zo nauw mogelijk de prijs van de index (en dus het onderliggende goed) volgt. Wanneer de vraag naar een aandeel stijgt en de prijs hoger dreigt te komen dan de index aangeeft, maakt een authorized participant nieuwe aandelen aan om de prijs weer naar de werkelijke waarde te drukken. Wanneer er te weinig vraag is en de prijs onder de werkelijke waarde van het goed dreigt te zakken kopen de authorized participants aandelen op. Zij kunnen deze weer inruilen voor daadwerkelijke bitcoins bij het Gemini Trust en ze vervolgens op de open markt verkopen.

Door te spelen met vraag en aanbod zorgen de authorized participants ervoor dat de prijs van het ETF de indexprijs volgt en er voldoende liquiditeit beschikbaar is in het ETF. Tegelijkertijd maken de authorized participants winst op de arbitragemogelijkheid die zij hebben tussen het ETF en de open markt.

Goedkeuring

Of het fonds goedgekeurd gaat worden is nog de vraag. In de laatste aanpassing aan de aanvraag is een clausule over hard forks toegevoegd. Er is veel kritiek op deze toevoeging, omdat het onduidelijk is welke chain het fonds aan zal houden in het geval van een hard fork.

Wanneer Bitcoin zich zou splitsen in twee verschillende chains, ontstaan er ook twee verschillende coins - elk met een eigen waarde. Het is voor het ETF van belang dat zij in zo'n scenario de "juiste" coin aanhouden als onderliggend goed. Het is echter vaak subjectief wat de "juiste" coin is, een verkeerde beslissing kan dus potentieel negatief uitpakken voor de investeerders. Het kan zijn dat de aanvraag nog niet wordt goedgekeurd, omdat de SEC dit scenario verder uitgewerkt wil zien.

Daarnaast heeft de SEC twijfels geuit over de mate waarin het mogelijk zal zijn liquiditeit voor het ETF te verschaffen. Er is maar een beperkt aantal exchanges in Amerika waarop het mogelijk is bitcoins in te kopen. Daarnaast is de liquiditeit op die exchanges ook vaak laag. Dit maakt de markt gevoelig voor manipulatie, iets waar de SEC natuurlijk voor waakt. De SEC vroeg daarom het publiek om input over dit onderwerp.

Positief daarentegen is dat er na de laatste meeting over het ETF geen aanpassingen meer zijn gedaan aan de aanvraag. Dit kan betekenen dat de SEC tevreden is met de input die geleverd is en zij nu over gaan tot een beslissing.

Met dank aan Roy van Zanten