SEC-besluit stuit op kritiek; Grayscale noemt het 'willekeurig en wispelturig'

De Amerikaanse beurswaakhond Securities & Exchange Commission (SEC) gaf onlangs goedkeuring voor een aantal Bitcoin futures ETF's, maar een Bitcoin spot ETF van VanEck werd afgekeurd. Grayscale, dat van het Grayscale Bitcoin Trust (GBTC) graag een ETF wil maken, protesteerde tegen het besluit met een kritische brief. Volgens Grayscale is de afwijzing 'willekeurig en wispelturig'.

Wat is een ETF?

Oorspronkelijk noemde men ze _trackers_, maar tegenwoordig staan ze bekend als Exchange Traded Funds (ETF's). Een ETF is een financieel instrument dat (meestal) het rendement van een bepaalde index nabootst. 

Dat doet een aanbieder van een ETF door middel van het (gewogen) kopen van de aandelen die in een zo'n index zitten voor zo laag mogelijke kosten. Erg transparant dus. Vaak zijn de ETF's ook goed verhandelbaar. Met een ETF koop je dus spreiding tegen lage kosten. Voor kleinere beleggers, die zich soms de duurste aandelen van een bepaalde index niet kunnen veroorloven, maakt dit het beleggen in ETF’s erg interessant.

Naast ETF's die indices volgen, bestaan er ook ETF's die grondstoffen, obligaties of andere (financiële) instrumenten volgen. Ook zijn er ETF's die mandjes van aandelen volgen. Hiermee gedoeld op het thematisch beleggen. Dit is een geconcentreerde manier van beleggen waarbij er wordt belegd in een beperkt aantal bedrijven binnen een specifiek marktsegment. Deze vorm van beleggen is de afgelopen jaren steeds populairder geworden.

Het beleggen in ETF's maakt de afgelopen jaren overigens in zijn geheel een grote groei door, zoals we kunnen zien aan de onderstaande grafiek.

Om het nog iets verwarrender te maken bestaan er naast ETF's ook Exchange Traded Products (ETP's), zoals Exchange Traded Commodities (ETC's) en Exchange Traded Notes (ETN's). Ze zijn vergelijkbaar met ETF's, maar ETC's volgen de koers van een bepaalde grondstof en ETN's volgen de koers van moeilijk toegankelijke producten voor traditionele investeerders.

Zo heeft VanEck een Bitcoin ETN op de markt gebracht die o.a. wordt verhandeld op de Amsterdamse AEX (Amsterdam Exchange Index). Die ETN is 100% gedekt door ‘fysieke’ bitcoins die worden bewaard in cold storage, zo valt te lezen in de essentiële beleggersinformatie.

Bitcoin futures ETF vs Bitcoin spot ETF

Afgelopen maanden heeft de Amerikaanse beurswaakhond: Securities and Exchange Commission (SEC) drie Bitcoin futures ETF's goedgekeurd. Te weten die van ProShares, Valkyrie en VanEck. De Bitcoin futures ETF's waren dan ook veelvuldig in het nieuws.

Maar wat is een future eigenlijk? Een future of termijncontract is een zogenoemd financieel derivaat (een afgeleid product). Het is in feite een verplichting om in de toekomst een onderliggende waarde te verhandelen tegen een prijs die nu overeengekomen is. Dit kan nuttig zijn om de risico’s van toekomstige prijsschommelingen te beperken. Bijvoorbeeld in het geval van een bietenboer die weet hoeveel zijn oogst nu waard zal zijn, maar niet het risico wil lopen dat de prijs van bieten in de tussentijd daalt. Door in het heden een future-contract af te sluiten kan hij zijn oogst in de toekomst voor de vooraf bepaalde prijs verkopen en daarmee alle onzekerheid wegnemen. Alhoewel dat een vrij simpel voorbeeld is, worden futures in de (financiële) praktijk bijna alleen maar door professionele beleggers gebruikt.

Bitcoin futures ETF's volgen op dezelfde manier de koers van bitcoin via zogenoemde futures-contracten. Deze contracten worden o.a. verhandeld op de CME, de grootste derivatenbeurs ter wereld. Bitcoin futures ETF's volgen dus de toekomstige prijs van bitcoin en dat soort ETF's worden tegenwoordig door de SEC goedgekeurd.

Het verzoek van VanEck om een Bitcoin spot ETF te starten werd echter afgekeurd. Anders dan een Bitcoin futures ETF volgt een Bitcoin spot ETF niet de toekomstige, maar de huidige prijs van bitcoin op bitcoinbeurzen. Bitcoin spot ETF's zijn 100% gedekt door ‘fysieke’ bitcoins die – naar alle waarschijnlijkheid – worden bewaard in cold storage. Erg vergelijkbaar met de ETN van VanEck dus.

Op korte termijn zullen de spot- en futureprijzen ongeveer dezelfde beweging laten zien. Op lange termijn kan er echter een aanzienlijk verschil in prijs ontstaan. Dit betekent dat het rendement van Bitcoin futures ETF's kan verschillen met de spotprijs van bitcoin (en toekomstige Bitcoin spot ETF's). Dit kan voordelig uitpakken voor de belegger, maar ook zeker nadelig. Een nadelige situatie kan bijvoorbeeld ontstaan wanneer futures-contracten met een korte looptijd een lagere prijs hebben dan futures-contracten met een langere looptijd. De markt is dan in contango, wat kan leiden tot negatieve rendementen voor Bitcoin futures ETF's.

Brief van Grayscale

Grayscale kondigde onlangs aan haar vlaggenschip – de Grayscale Bitcoin Trust (GBTC) – te willen omzetten in een Bitcoin spot ETF. De Grayscale Bitcoin Trust (GBTC) houdt op het moment van schrijven 3.12% van de totale hoeveelheid bitcoin aan. Daarmee is GBTC het grootste Bitcoin-investeringsvehikel ter wereld. 

Hoewel de SEC futures ETF's goedkeurde, heeft het onlangs de aanvraag van VanEck voor een Bitcoin spot ETF afgekeurd. De afwijzing van de VanEck Bitcoin Spot ETF was voor Grayscale dan ook reden om een kritische brief naar de SEC te sturen waarin het protest aantekent. 

In de brief naar de Amerikaanse waakhond stellen de advocaten van Grayscale dat de goedkeuring van een Bitcoin futures ETF, maar niet een Bitcoin spot ETF ‘arbitrary and capricious’ is en aldus in strijd is met de Administrative Procedure Act (APA). Dit is een nieuw argument en weerspiegeld een veranderde marktdynamiek na de goedkeuring van de drie Bitcoin futures ETF's.

Maar wat bedoelen de advocaten van Grayscale eigenlijk met ‘arbitrary and capricous’? Daarvoor moeten we de Administrative Procedure Act (APA) induiken. De APA vereist – kortgezegd – dat de SEC gelijke gevallen gelijk moet behandelen. Dit betekent dat de SEC Bitcoin futures ETF's op dezelfde manier moet behandelen als Bitcoin spot ETF's. In het verleden gebeurde dit ook, zowel aanvragen voor Bitcoin futures ETF's als Bitcoin spot ETF's werden keer op keer afgewezen door de SEC. Volgens de SEC was het potentieel voor fraude en marktmanipulatie namelijk te groot. Nu de SEC de afgelopen maanden drie Bitcoin futures ETF's heeft goedgekeurd, maar Bitcoin spot ETF's keer op keer afkeurt, is dit volgens de advocaten ‘arbitrary and capricious’. Ofwel: willekeurig en wispelturig. Vooralsnog is het afwachten hoe de SEC hierop zal reageren.

Meer volwassen

Het ETF-landschap laat zien dat Bitcoin als asset class steeds volwassener wordt. In Europa zijn er al verschillende mogelijkheden om in ‘fysieke’ bitcoins te beleggen, zoals de ETN van VanEck. Nu Fidelity heeft aangekondigd een Bitcoin spot ETF in Canada te lanceren, lijkt het een kwestie van tijd totdat er in de Verenigde Staten ook een Bitcoin spot ETF wordt geïntroduceerd.