Bitcoin mixers meestal niet gebruikt voor illegale doeleinden

Uit een onlangs verschenen webinar van blockchain analyse bedrijf Chainalysis blijkt dat het overgrote deel van de gebruikers mixing diensten niet gebruiken om geld wit te wassen, maar om hun privacy te verbeteren. Van alle transacties die naar mixers zijn gemaakt zou volgens Chainalysis slechts in 8,1% van de gevallen sprake zijn van illegale of criminele fondsen. Nog eens 2,7% is afkomstig van het darknet.

Zoals we gewend zijn van de media: "Bitcoin wordt gebruikt om terrorisme te financieren. En om geld wit te wassen. Ook kun je er drugs en illegale dingen op het darknet mee kopen. En dat komt allemaal omdat Bitcoin anoniem is."

De anonimiteit van Bitcoin is echter meer een soort pseudonimiteit. Er is namelijk nergens geregistreerd wie de eigenaar is van een bitcoin, maar op basis van de transactiegeschiedenis en het bestedingsgedrag is het toch mogelijk om verbanden tussen verschillende public keys aan te tonen. Op die manier kan een profiel van de gebruiker worden gemaakt en is veel informatie te herleiden.

Privacy in Bitcoin

Dat kan in sommige gevallen misschien nuttig zijn, maar meestal vinden gebruikers het niet zo fijn dat hun hele betalingsgeschiedenis inzichtelijk is. Je geeft immers ook niet iedereen zomaar inzage in je normale bankrekening. Velen zoeken dan ook naar manieren om de privacy van Bitcoin te verbeteren.

Eén van die manieren is door gebruik te maken van bitcoin mixers. Een mixer is een soort dienst die bitcoin transacties van meerdere partijen verzamelt en door elkaar husselt, om ze daarna weer in gelijke hoeveelheden onder de deelnemers te verspreiden.

Het is op die manier niet meer mogelijk om de gemixte bitcoins van elkaar te onderscheiden, of met zekerheid te zeggen aan welke participant een gemixte bitcoin toebehoorde. Het spoor raakt erdoor onderbroken wat het verder traceren van de fondsen bemoeilijkt. De privacy van de gebruiker wordt daarmee hersteld.

Overheden zijn over het algemeen niet zo dol op dit soort oplossingen. Zij vinden het eigenlijk wel prettig wanneer alles via de blockchain is te volgen. Mixers zijn in hun ogen vooral een middel om geld mee wit te wassen en fraude te plegen. En daar wordt hard tegen opgetreden.

Onlangs werd daarom de mixingdienst Bestmixer.io door de (o.a. Nederlandse) autoriteiten opgerold. De website werd offline gehaald en alle servers werden in beslag genomen. Volgens de autoriteiten zouden via Bestmixer.io zo'n 27.000 BTC zijn geanonimiseerd. De Nederlandse FIOD stelde dat de mixingdienst werd gebruikt voor het witwassen van geld.

Chainalysis onderzoek

Maar is dat ook echt zo? Toonaangevend blockchainanalyse bedrijf Chainalysis deed onderzoek naar de transacties van en naar mixers toe, en deed daarbij een aantal opmerkelijke ontdekkingen.

Zo blijkt uit hun gegevens dat slechts een klein deel van de fondsen die door een mixer zijn gehaald afkomstig zijn uit illegale of criminele bronnen. Het gaat volgens Chainalysis om slechts 8,1% van alle transacties die naar mixing diensten zijn gemaakt. Nog eens 2,7% is afkomstig van het darknet.

Bijna de helft van alle transacties die naar mixers worden gemaakt zijn echter gewoon afkomstig van exchanges. Deze mensen hebben vermoedelijk geen illegale activiteiten te verbergen, of zij doen daar in ieder geval niet hun best voor.

Meer dan een kwart van alle transacties kwam bij een andere mixing dienst vandaan. Dat komt volgens Chainalysis omdat gebruikers denken meer privacy te winnen wanneer ze meerdere mixers achtereen gebruiken.

Verreweg de meeste gebruikers gebruiken mixers volgens Chainalysis dan ook vanwege de verbeterde privacyeigenschappen. Slechts een kleine minderheid gebruikt het om geld wit te wassen.

Maar, stelt Chainalysis, toch worden verreweg de meeste gestolen bitcoins wél gemixt. Het percentage lijkt op het geheel misschien klein, maar dat is eigenlijk vooral omdat er zoveel andere mensen zijn die mixers om andere redenen gebruiken.

Chainalysis onderzocht ook de oorsprong en bestemming van fondsen op het zogenaamde darknet. Daaruit bleek dat ruim 78% van alle fondsen op het darknet rechtstreeks afkomstig zijn uit reguliere of peer-to-peer exchanges. Slechts bij 0,5% van de transacties op het darknet bleek gebruik te zijn gemaakt van een mixer.

Gecentraliseerde mixingdiensten zijn volgens Chainalysis nog steeds het meest populair, maar het gebruik van 'decentrale' varianten neemt in rap tempo toe. Zo herkende Chainalysis een exponentiële groei in het gebruik van Wasabi Wallet. Daarmee werd in januari 2019 nog slechts $10 miljoen aan bitcoins mee gemixt, maar in augustus was dat al opgelopen tot $90 miljoen.

Chainalysis bevestigde in de webinar dat bitcoin mixers effectief zijn. Zij gaven aan fondsen die door een mixer passeren door hen niet zijn te traceren.

"We can identify funds going into services, including mixing services,.. A common misconception is that one can trace the path of funds through a service." - Hannah Curtis, senior product manager of data, Chainalysis