De Surinaamse dollar, inflatie en Bitcoin

Vorige week brachten premier Mark Rutte en minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking Liesje Schreinemacher een officieel bezoek aan Suriname. Het Zuid-Amerikaanse land gaat door een economisch zware periode, met een lege staatskas en een munteenheid die met de dag minder waard wordt. Is het tijd voor Bitcoinadoptie in Suriname?

Sinds 2020 heeft Suriname een nieuwe president: Chan Santokhi. Hij moest Suriname gaan redden, maar erfde een bitter nalatenschap van zijn voorganger Desí Bouterse. Het land kampt met torenhoge overheidsschulden door vele jaren van economisch wanbeleid, aldus het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Bruikbare buitenlandse reserves werden jarenlang uitgeput en begrotingstekorten gemonetariseerd. Oftewel, er werd nieuw geld geschept waardoor er meer geld in de circulatie kwam en de inflatie steeg. Het inflatiecijfer in 2021 was 59.1% en in 2020 34.9%. Ook in 2022 blijven de prijzen stijgen (tot op heden met 38,9%).

Fiatgeld is geld dat zijn waarde ontleent aan vertrouwen, dus niet aan de materie waaruit het gemaakt is. De euro en de dollar zijn fiatgelden, net als de SRD. Maar het vertrouwen in de SRD is nu enorm laag. Ondernemers in Suriname presenteren vaak hun prijzen in USD en rekenen die op het moment zelf om naar SRD, omdat de koers elke dag anders is. Zo is de SRD alleen al afgelopen maand bijna 13% gedaald ten opzichte van de euro.

Fiatgelden in Suriname

Suriname kent al langer problemen met fiatgelden. De SRD verving in 2004 de Surinaamse gulden (SRG). Deze werd in 1954 het officiële betaalmiddel, toen Suriname een land binnen het Koninkrijksverband Nederland werd. In eerste instantie was de Surinaamse gulden gelijk aan de Nederlandse gulden, maar door grote inflatie in de jaren 90 werd één Surinaamse gulden minder waard dan een Nederlandse cent. De koers van de SRG werd onhoudbaar; met de introductie van de SRD werden eigenlijk drie nullen geschrap van de gulden. 

Het vervangen van een munteenheid is geen sporadisch fenomeen. Zo is buurland Brazilië sinds 1967 door zeven verschillende munteenheden gegaan. Vijf hiervan werden vervangen in periode 1986-1994, met als absolute dieptepunt de Cruzeiro real die het maar elf maanden heeft volgehouden.

Fiatgeld verruilen voor nieuw fiatgeld is geen oplossing als een centrale bank het nieuwe geld opnieuw devalueert door middel van geldschepping. Geld bijdrukken en in circulatie brengen dus. Het opblazen van de geldhoeveelheid noemt men ook wel monetaire inflatie en dat leidt vaak tot prijsinflatie, oftewel stijgende prijzen. Centrale banken kunnen in principe onbeperkt geld scheppen, om bijvoorbeeld begrotingstekorten weg te werken. Dit laatste gebeurde in Suriname tot 2019 en 2020, wat leidde tot een overmatige geldhoeveelheid in de circulatie en dus devaluatie van de SRD.

Bitcoin en Suriname?

Bitcoin wordt het digitale goud genoemd omdat het schaars en kostbaar te produceren is. Er is een absoluut maximum van 21 miljoen bitcoin en het wordt steeds lastiger deze te minen. Anders dan de SRD kan Bitcoin dus niet zomaar worden bijgedrukt, waardoor Bitcoin niet onderhevig is aan monetaire inflatie. Dit digitale goud zou dus een alternatief kunnen zijn voor het wispelturige fiatgeld van centrale banken. El Salvador en de Centraal Afrikaanse Republiek omarmden de digitale munt eerder al.

Een vergelijkbare transitie zal nog wel even uitblijven in Suriname, maar signalen van adoptie zijn er wel. Bijvoorbeeld door Kuster Optique, een brillenzaak in Paramaribo. Manager Roy Kartopawiro accepteert naast de verschillende fiatgelden ook USDT en bitcoin in zijn winkel. Roy zegt geïnteresseerd te zijn in hoe hem dit enigszins financiële stabiliteit kan brengen. 

“Derde wereld landen zijn de dupe van de wereldwijde economische energiecrisis, wij voelen de stijgende gas- en benzineprijzen het meest. Bovendien is het financiële milieu in Suriname erg slecht. Soms kan ik niet bij mijn geld en de SRD verliest met de dag zijn waarde. Bitcoin biedt een oplossing voor deze problemen”, vertelt hij.

Sinds de onderneming eerder dit jaar crypto en Bitcoin accepteert, zijn er enkele Surinaamse brildragers die hiermee een nieuw montuur hebben aangeschaft. “Helaas nog niet zoveel”, geeft Roy toe. “Surinamers zijn over het algemeen wantrouwend tegenover crypto. Er zijn scams hier, dus mensen zijn erg voorzichtig.”

Toch blijft hij door een oranje bril naar de toekomst kijken: “Bitcoin zal ons bevrijden van het huidige financiële systeem”