EU verbod anonieme bitcoinbetalingen? Niet dus

Volgens berichten op internet komt er in de Europese Unie een verbod op anonieme wallets en transacties met bitcoin en andere cryptovaluta, maar dat klopt niet. De nieuwe wetgeving bepaalt dat dienstverleners geen anonieme transacties mogen faciliteren, maar met een eigen wallet op basis van self custody mag je gewoon transacties naar andere wallets blijven doen zonder je identiteit prijs te geven.

De verwarring ontstond nadat Europarlementariër Patrick Breyer via X meldde dat het Europees Parlement een wetswijziging van de Europese Anti-Money Laundering Regulation (AMLR) goedkeurde, met daarin beperkingen op het gebruik van cashgeld en een verbod op het faciliteren van anonieme bitcoinbetalingen naar 'hosted wallets'.

Het bericht werd foutief geïnterpreteerd als een algeheel EU-verbod op anonieme bitcoinbetalingen of het gebruik van persoonlijke bitcoinwallets. Diverse influencers en media namen de foutieve interpretatie over.

Dienstverleners

In realiteit gelden de nieuwe regels alleen voor custodial accounts bij dienstverleners. Bitcoin- en cryptodienstverleners mogen volgens de nieuwe wetgeving geen anonieme accounts aanbieden en ook geen transacties faciliteren naar ongeïdentificeerde partijen. Dat is echter geen nieuwe ontwikkeling.

Dienstverleners zijn op dit moment namelijk al verplicht om klanten te identificeren (Know-Your-Customer) en bij eventuele transacties ook de tegenpartijen. Dat is in Nederland in het kader van AMDL5 vastgelegd in de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) en het is ook onderdeel van de aankomende Europese verordening MiCA.

AMLR is ook niet specifiek gericht op de cryptosector. Het is een brede antiwitwasregelgeving die geldt voor allerlei dienstverleners die klantfondsen beheren en transacties faciliteren, waaronder ook financiële dienstverleners en gokbedrijven.

Eigen wallet naar eigen wallet

AMLR heeft geen betrekking op transacties die van een self custody wallet gedaan worden naar een andere self custody wallet. Als je met een bitcoinwallet een transactie doet naar een andere bitcoinwallet verandert er dus niks. Het blijft toegestaan om een eigen wallet te gebruiken voor het beheren, ontvangen of versturen van bitcoin.

Daarbij gelden bovendien geen limieten op de grootte van de transactie, zoals dat bij cashgeld wel het geval is. In een eerder wetsvoorstel stond nog wel een limiet van €1000 opgenomen, maar dat is later geschrapt.

Eigen wallet naar een dienstverlener

Ook blijft het toegestaan om transacties te doen vanuit een eigen wallet naar een eigen account bij een dienstverlener. Wel zijn dienstverleners bij transacties tussen custodial accounts en ongeïdentificeerde wallets verplicht om maatregelen te hanteren om risico's te verminderen, bijvoorbeeld via blockchain-analyse, wallet-verificatie of het opvragen van aanvullende informatie over de herkomst of bestemming van het geld.

Ook dat is niets nieuws, maar ligt in lijn met de controversiële herschikking van de Transfer of Funds Regulation (TFR2), ook wel bekend als de 'Travel Rule'. Deze regelgeving is sinds vorig jaar ook van toepassing op bitcoinbedrijven. Veel bitcoin- of cryptobedrijven faciliteren vanwege regelgeving zoals deze geen transacties van of naar derden.

Privacy

Voor het bitcoinnetwerk en iedereen die een eigen wallet op basis van self custody gebruikt heeft AMLR dus nauwelijks impact. Ook software- en walletmakers vallen buiten het bereik van de wet. Voor custodial dienstverleners, zoals exchanges, en hun klanten is AMLR wel relevant, maar voegt het feitelijk weinig nieuws toe.

Of het wenselijke ontwikkelingen zijn is een tweede. Privacyvoorvechters zijn erg kritisch op de beperkingen op cashgeld en anonieme betalingen. Ook de Travel Rule is controversieel vanwege het privacyschendende karakter en stichting Human Rights in Finance.EU (HRIF.EU) startte daarom in september een annuleringsprocedure.