Hoe Bitcoin met financiële incentives 'flaring' tegengaat

Bitcoinmining verbruikt veel stroom en dat lijkt slecht nieuws voor het klimaat. Toch zijn er steeds meer initiatieven waarbij bitcoinmining juist bijdraagt aan de klimaatdoelstellingen. Bijvoorbeeld om het uiterst problematische 'flaring' van oliemaatschappijen te veranderen van een noodzakelijke en vervuilende kostenpost, naar een economisch voordeel met een klimaatvriendelijk randje.

Een groot probleem bij oliewinning is dat er als bijproduct ook veel aardgas omhoog komt. Vaak het gaat het om methaan, dat als het in de atmosfeer terecht komt 25 keer zo schadelijk is voor het klimaat als CO2.

Doorgaans is het te duur om het gas af te voeren of op te vangen. Daarom wordt het meestal verbrand; afgefakkeld of flaring in het Engels. Dat zijn de vlammen die je vaak dag en nacht uit buizen uit de grond ziet komen op plekken waar olie gewonnen wordt.

Olieproducenten doen dat liever niet vanwege de extra investeringen en milieuheffingen, maar regelgeving verplicht hen ertoe om de klimaatschade te beperken. Helaas komt het nog altijd voor dat het gas (stiekem) toch in de lucht wordt geloosd; venting heet het dan.

Affakkelen is minder schadelijk, maar ook verre van ideaal. Bij de verbranding komt CO2 vrij en soms ook andere schadelijke stoffen. Een deel van het gas verbrandt bovendien niet en komt zo alsnog in de atmosfeer terecht.

Als gevolg van flaring en venting zou maar liefst 8% van de wereldwijde gasproductie worden verspild. Tezamen goed voor ongeveer 6% van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen.

Natuurlijk is het ook zonde dat het gas letterlijk in rook opgaat. Voor olieproducenten is het echter een kostenpost en een afvalproduct waar ze niets mee kunnen. Ze zijn het liever kwijt dan rijk. Maar, misschien kan het ook allebei: met bitcoinmining.

Klimaatvriendelijk bitcoinmining

Bitcoinminers hebben namelijk een onstilbare honger naar goedkope energie. De kostprijs voor het produceren van een bitcoin is immers grotendeels afhankelijk van de energieprijs die miners betalen. Hoe lager die is, hoe meer winst ze maken.

Op veel plekken in de wereld is de lokale energieprijs te hoog om winstgevend te minen. Bitcoinminers kunnen hun apparatuur echter eenvoudig verplaatsen en de meesten vestigen zich daarom op plekken waar de energieprijs zo laag mogelijk is. Meestal zijn dat plekken waar lokaal veel stroom wordt opgewekt maar waar slechts weinig afname is.

In de praktijk blijkt dat vaak het geval bij duurzame energiecentrales, zoals bijvoorbeeld waterkrachtcentrales. Die produceren dag en nacht grote hoeveelheden stroom en kampen daardoor regelmatig met energieoverschotten die ze onder de marktprijs moeten verkopen.

Bitcoinminers nemen die energie gretig af. Volgens onderzoek van Cambridge zou 39% van het totale stroomverbruik van het Bitcoinnetwerk dan ook afkomstig zijn uit duurzame energiebronnen. Andere onderzoeken schatten het percentage hoger in. Waarschijnlijk doen miners dat niet vanwege het klimaat, maar omdat het goedkoper en dus meer winstgevend is.

Boven: Matt Lohstrom van Giga Energy Solutions toont een bitcoinminer op locatie

Bitcoinmining in plaats van flares

Toch is de energie waarschijnlijk nergens zo goedkoop, als daar waar ze het uit noodzaak verbranden. Steeds meer start-ups en bedrijven richten zich daarom op het inzetten van het overtollige gas voor miningdoeleinden.

Het idee is simpel: verplaatsbare en herbruikbare mininginstallaties, die olieproducenten ter plaatse kunnen aansluiten op het overtollige gas. Met het gas wordt stroom opgewekt waarmee naar bitcoins wordt gemined. Het is volledig aanpasbaar op de aanwezige hoeveelheid gas en wanneer het gas op is kan de installatie eenvoudig verplaatst worden naar een nieuwe locatie.

Aangezien de winstgevendheid lineair verbonden is aan de efficiëntie loont het om zoveel mogelijk gas op te vangen en zo min mogelijk te verspillen. Zo verandert een ongewenste en vervuilende kostenpost opeens in een interessante nieuwe bron van inkomsten, die niet ten koste gaat van de klimaatdoelstellingen maar juist financiële incentives biedt om eraan bij te dragen.

Praktijk

Het wordt al door een aantal bedrijven in de praktijk gebracht. Het Amerikaanse Crusoe Energy heeft bijvoorbeeld 'Digital Flare Mitigation' installaties in Wyoming, Colorado, Montana en North Dakota. Ook ging het een samenwerking aan met de Noorse energiegigant Equinor.

Boven: De 'Digital Flare Mitigation' installaties van Crusoe Energy

Concurrent EZ Blockchain doet hetzelfde en heeft 'EZ Smartboxes' in Utah, Indiana en New York. Een ander bedrijf, nieuwkomer Giga Energy Solutions, plaatste onlangs een eerste mininginstallatie in Texas.

Bij het Canadese Upstream Data kunnen olieproducenten zelf een 'Ohmm Datacenter' aanschaffen. Upstream Data leverde volgens eigen zeggen aan bedrijven 'van Saskatchewan en Alberta tot aan Texas, Wyoming, Michigan en New York'.

De Russische oliegigant Gazprom Neft rondde in januari een pilot af in West-Siberië die nu wegens succes wordt uitgebreid.

Boven: Een interview van BTC Sessions met Upstream Data

Oplossingen voor de energiesector

Behalve bij flaring en venting biedt bitcoinmining ook op andere manieren oplossingen voor de energiesector. Zo worden dezelfde mininginstallaties ook ingezet bij 'gestrand gas', dat normaal gesproken niet rendabel is om uit de grond te halen.

Bitcoinmining is voor energieproducenten aantrekkelijk omdat het hen voorziet van een nieuw en gegarandeerd afzetkanaal voor de stroom die ze opwekken. Ze kunnen daardoor op volle toeren draaien en meer winstgevend zijn, ongeacht de lokale vraag en omstandigheden.

Dat is vooral interessant bij duurzame energiebronnen. Vaak is de ligging ongunstig en de lokale vraag te beperkt voor de aanzienlijke investering in een duurzame energiecentrale. Het duurt soms jaren voordat de lokale energiebehoefte toeneemt en het is niet ongewoon dat investeringen in duurzame energiecentrales pas na 20 tot 30 jaar winstgevend zijn.

Met bitcoinmining hebben duurzame energiecentrales echter vanaf de eerste dag een afzetmarkt voor alle energie die ze kunnen opwekken. Daardoor kunnen ze ze eerder winstgevend zijn, waardoor de aantrekkelijkheid van investeringen in duurzame energiecentrales toeneemt.

Het lijkt een match made in heaven en de energiesector en bitcoinminers vinden elkaar dan ook steeds vaker. In Texas wordt bijvoorbeeld op grote schaal naar bitcoins gemined met stroomoverschotten afkomstig van windenergie. En Oekraïne overweegt de energieoverschotten van lokale kerncentrales voor bitcoinmining te gebruiken, want zo'n generator zet je niet zomaar even aan en uit.

In Paraguay hoopt men met bitcoinmining voor de stroomoverschotten van de waterkrachtcentrale in de Itaipudam een betere prijs te ontvangen dan de schamele bodemprijzen die buurland Brazilie betaalt. Ook zijn er talloze voorbeelden van waterkrachtcentrales in China, IJsland en Canada waarbij bitcoinmining een uitkomst blijkt.

Energie & Klimaat

Bitcoinmining verbruikt veel stroom om het netwerk te beveiligen. Daarover is vrijwel iedereen het eens. En in de toekomst neemt het stroomverbruik waarschijnlijk nog veel meer toe.

Toch is dat niet per definitie een klimaatramp. Wat voor soort stroom gebruikt wordt maakt immers veel uit. Met groene stroom is de klimaatschade beperkt en als bitcoinmining bovendien flaring tegengaat en de ontwikkeling van duurzame energiecentrales stimuleert, zou het zelfs een positieve bijdrage kunnen leveren aan de klimaatdoelstellingen.

Er zijn dan ook allerlei initiatieven om Bitcoin 'groener' te maken, zoals onder andere het Clean Energy Investment Initiative van Square en de onlangs aangekondigde 'groene miningpool'.

Helaas vindt veel bitcoinmining nog altijd plaats op plekken waar gebruik wordt gemaakt van klimaatonvriendelijke energiebronnen. In sommige Chinese provincies verbruiken bitcoinminers energie opgewekt uit kolen en in Iran, Venezuela en Kazachstan verstoken ze vaak olie. Dat heeft echter meer met het land in kwestie en de omstandigheden te maken dan met Bitcoin. Als bitcoinmining niet bestond, werd dezelfde stroom waarschijnlijk gewoon aan een ander verkocht.

Beeldmateriaal: Ken Lund, WildEarthGuardians , license CC BY-SA 2.0