Hoe Guatemala verkiezingen eerlijker maakt met de Bitcoin blockchain

Bij de recente verkiezingen in Guatemala werd de Bitcoin blockchain gebruikt om kiesfraude te voorkomen, zo rapporteert Bitcoinmagazine.com. Met behulp van OpenTimestamps werden de digitale vingerafdrukken van belangrijke data op de blockchain vastgelegd, zodat later kan worden bewezen of met de data is gesjoemeld. 

In samenwerking met de hoogste verkiezingsinstantie in Guatemala, de Guatemalan Supreme Elections Tribunal, creëerde de startup Simple Proof een 'Immutable backup' van belangrijke verkiezingsdata, met behulp van OpenTimestamps en de Bitcoin blockchain. 

Daarbij wordt van de data eerst een hash gemaakt. Dat is een soort cryptografische vingerafdruk van de data, die uniek is en weinig ruimte inneemt. Die hash wordt gekoppeld aan een Bitcointransactie. Zodra die transactie wordt gemined komt de transactie inclusief de hash terecht in een block van de blockchain. 

Aangezien de Bitcoin blockchain het meest veilige en decentrale netwerk ter wereld is, kan je enkele blocks later ervan uitgaan dat de hash definitief en onveranderlijk staat vastgelegd in dat specifieke block van de blockchain. 

Een block vertegenwoordigt bovendien ook een tijdblok. Je kan dus ook vaststellen wanneer de hash is vastgelegd op de blockchain. 

OpenTimestamps 

Daardoor ontstaat de mogelijkheid om de Bitcoin blockchain te gebruiken voor tijdstempels (time stamps). Daarmee kan je bewijzen dat data op een bepaalde datum en tijd bestond. Dat is wat OpenTimestamps, een project van Bitcoinontwikkelaar Peter Todd, doet. 

In Guatemala werd OpenTimestamps door de startup Simple Proof gebruikt om een hash van telformulieren van stemkantoren op de blockchain vast te leggen. Via een webportal kunnen burgers de data verifiëren. 

Op die manier kan later worden vastgesteld of telformulieren naderhand zijn gemanipuleerd. Als de telformulieren later worden gewijzigd, produceren ze namelijk een andere unieke hash dan de hash die op de blockchain staat. Je weet dan dat het andere data betreft dan het origineel. 

Verkiezingen in Guatemala

Dat speelde in de nasleep van de tumultueuze Guatemalaanse verkiezingen een belangrijke rol. Een deel van de Guatemalanen hadden de overwinning van presidentskandidaat Bernardo Arévalo niet zien aankomen en trokken de verkiezingsuitslag in twijfel. 

De hoogste juridische functionaris van het land beval zelfs een inval in het kantoor van de Guatemalan Supreme Elections Tribunal en oppositiepartij UNE verklaarde de verkiezingen frauduleus en eiste een hertelling. 

UNE voerde op X (voormalig Twitter) een screenshot van Simple Proof ter bewijsvoering op. Daarop stond dat de data een uur eerder werd vastgelegd op de blockchain dan de stemkantoren sloten. Volgens UNE waren er honderden gevallen, wat zou aantonen dat de verkiezingen waren gemanipuleerd. 

Dat bleek niet te kloppen. Het tijdsverschil bleek achteraf verklaarbaar omdat de screenshot was gemaakt vanuit een andere tijdszone. Via de website van Simple Proof kan iedereen de data zelf verifiëren, vanuit hun eigen tijdszone. Een oplettende Guatemalaan plaatste op X een link waarmee dat kan worden gedaan.

De kwestie lijkt daarmee opgehelderd en de beschuldiging van UNE van tafel. Een praktisch voorbeeld van hoe tijdstempels op de Bitcoin blockchain de transparantie kunnen vergroten en voor opheldering kunnen zorgen. 

Het voorkomt niet alle mogelijkheden tot fraude, maar biedt slechts de mogelijkheid om te identificeren of data later is gewijzigd. Dat vereist dus nog wel dat de oorspronkelijke data vertrouwd wordt. Toch wordt verkiezingsfraude hiermee wel een stuk moeilijker gemaakt. 

Time stamps 

Tijdstempels zijn een oud concept. Vroeger stuurden schrijvers soms hun geschriften verzegeld per post naar zichzelf toe om het ongeopend te bewaren, omdat ze via de datum van de poststempel hun auteursrecht konden bewijzen. Dat bewijst dat de eigenaar in ieder geval al over het geschrift beschikte op het moment van verzending. 

Een ander voorbeeld is wanneer men een voorpagina van een krant toont op een video of foto. Dat is een tijdstempel waarmee je kan bewijzen dat het beeldmateriaal niet vóór de publicatie van die krant kan zijn gemaakt. 

De Bitcoin blockchain biedt een moderne digitale variant voor zulke situaties en is daarvoor uitermate geschikt. Het is zelfs zo dat dit de allereerste toepassing van Bitcoin ooit was. 

In het allereerste block van de Bitcoin blockchain op 3 januari 2009 liet de anonieme bedenker Satoshi Nakamoto namelijk een krantenkop vastleggen van de voorpagina van The Times uit London van die dag. Dat functioneert als tijdstempel, waardoor iedereen zeker weet dat het eerste block niet eerder kan zijn gemined dan op 3 januari 2009. 

Nepnieuws 

Dergelijk bewijs kan behalve bij auteursrecht, garanties of verkiezingen ook nuttig zijn bij het tegengaan van nepnieuws en desinformatie. Door een hash van beeld- en geluidsmateriaal vast te leggen op de blockchain, kan later worden bewezen of een video, foto of geluidsfragment op social media het oorspronkelijke materiaal is of niet. 

Met het zicht op de toenemende capaciteiten van kunstmatige intelligentie om beeld- en geluidsmateriaal te manipuleren, kan dat wel eens van groot belang zijn. 

Sinds 2018 wordt ook de Bitcoin broncode via OpenTimestamps op de blockchain vastgelegd.