Stablecoins: een blik op de toekomst
Vorige week keken we naar de dekking van stablecoins, zoals Tether en USD Coin. Nu werpen we een blik op de toekomst van stablecoins. Kan je ze straks nog gebruiken? Mag er nog rente over worden betaald? Of zijn we overgeleverd aan digitaal centralebankgeld (CBDC), zoals de digitale euro. Met de conferentie over financiële privacy door ECP en Privacy First in ons achterhoofd blikken we vooruit.
Nu de schaduwkanten van de witwasbestrijding van banken en ook aanbieders van cryptodiensten aan de orde van de dag is, is het goed om te bekijken wat regelgevers in petto hebben voor private stablecoins. Deze stablecoins worden mogelijk als concurrent beschouwd op de nog te verschijnen publieke varianten van stablecoins. Oftewel: de digitale euro en dollar.
We zijn al lang geleden het station gepasseerd dat de monitoring redelijk was. We zitten al in een Chinees model. Simon Lelieveldt
Het gaat dit artikel te buiten om de risico’s van digitale centralebankgeld volledig uit te lichten. In het kort kunnen ze voordelen bieden, maar zijn mogelijk nogal problematisch voor je privacy en vrijheid. Voor meer context verwijzen we je graag door naar een eerder verschenen artikel over dit onderwerp en de presentaties van Bert Slagter en Simon Lelieveldt op de Nationale Privacy Conferentie 2023.
MiCA
De Verordening betreffende Markten in Cryptoactiva (MiCA) zal waarschijnlijk over enkele maanden in werking treden. Na de inwerkingtreding volgt een overgangsperiode van 18 maanden. Zo hebben bestaande bedrijven – zoals Bitonic – de tijd om zich aan te passen en te voldoen aan de nieuwe regels.
Met de komst van MiCA zal Europa stablecoins streng reguleren. Uitgevende instellingen van stablecoins zullen een whitepaper moeten publiceren en een vergunning moeten aanvragen bij de nationale bevoegde autoriteit van de betreffende lidstaat. Deze autoriteit kan een vergunning weigeren als de instelling niet voldoet aan de MiCA-vereisten of de instelling een bedreiging vormt voor de legitieme belangen van klanten, de financiële stabiliteit en het monetair beleid.
Als de uitgifte van stablecoins door de uitgevende instelling als significant wordt beschouwd door een nationale autoriteit krijgt de instelling te maken met een andere toezichthouder. Namelijk de Europese Bankautoriteit (EBA) die op basis van aangescherpte normen toezicht zal houden.
Verschillende type tokens
Voor een beter begrip leggen we eerst uit welke verschillende categorieën tokens er zijn. Dit zijn utility tokens, security tokens en payment tokens.
Utility tokens zijn tokens die worden gebruikt om toegang te krijgen tot een specifiek product (bijvoorbeeld een platform) of specifieke service. Deze tokens worden gereguleerd onder MiCA.
Ook zijn er zogenoemde security tokens, welke niet worden gereguleerd onder MiCA. Dit zijn namelijk tokens die (juridisch) kwalificeren als financieel instrument of effect en al onder bestaande regelgeving vallen. Dit zijn bijvoorbeeld aandelen en obligaties.
Verder zijn er payment tokens die worden gebruikt om betalingen mee te doen. Hiermee wordt gedoeld op stablecoins. MiCA maakt daarbij onderscheid tussen de Electronic Money Token (EMT) en de Asset-Referenced Token (ART).
Electronic Money Token (EMT)
De EMT wordt ook wel de Electronic Money Token of E-Money Token genoemd.
Een type cryptoactiva dat tracht een stabiele waarde te behouden door te verwijzen naar de waarde van één officiële valuta. Artikel 3 lid 1 onder 4 MiCA
EMT’s zijn dus vooral bedoeld als ruilmiddel. De waarde ervan wordt geacht stabiel te zijn door te verwijzen naar één enkele fiduciaire valuta, zoals bijvoorbeeld de euro. Veel stablecoins zullen dus kwalificeren als EMT en vallen daarmee onder het MiCA-regime.
Een juridische kanttekening is dat MiCA voorschrijft dat EMT’s als ‘elektronisch geld’ worden gezien. De definitie hiervan is terug te vinden in de Europese elektronischgeldrichtlijn (EMD2). Zonder hier verder al te diep op in te gaan, zorgt dit ervoor dat tokenhouders van EMT’s een vordering hebben op de uitgevende instelling.
Artikel 44 lid 2 MiCA maakt dit duidelijk en bepaalt dat tokenhouders van EMT's het recht hebben om op elk moment de terugbetaling van de nominale waarde van de onderliggende fiduciaire valuta van de uitgevende instelling te vorderen. De uitgevende instelling van de EMT zal bij zo’n verzoek verplicht zijn om direct (uiterlijk binnen twee werkdagen) over te gaan tot terugbetaling van de nominale waarde.
Asset-Referenced Token (ART)
De ART staat voor Asset-Referenced Token.
Een type cryptoactiva dat geen EMT is en tracht een stabiele waarde te behouden door te verwijzen naar een enige andere waarde of recht of een combinatie daarvan, met inbegrip van één of meer officiële valuta's. Artikel 3 lid 1 onder 3 MiCA
Ook ART’s worden dus geacht stabiel te zijn. De onderliggende waarde kan hier echter verwijzen naar pakketten van activa, zoals officiële valuta's, effecten, grondstoffen en zelfs andere cryptoactiva. Voor deze reserves gelden echter wel prudentiële eisen. Dit betekent dat er alleen mag worden belegd in zeer liquide financiële instrumenten met een minimaal risico.
De veronderstelling is dat ART’s niet alleen dienen als ruilmiddel, maar ook als waardeopslag. Vaak zullen ART’s – net als EMT’s – dus ook stablecoins zijn.
Artikel 32 lid 1 MiCA bepaalt dat de uitgevende instelling van ART’s altijd de reserve moeten aanhouden om te voldoen aan de vorderingen van de tokenhouders van ART’s. Uitgevende instellingen moeten hun reserves beschermen tegen schuldeisers. Oftewel: er moet sprake zijn van vermogensscheiding door bijvoorbeeld het oprichten van een stichting. Deze stichting beheert dan de activa waarmee de ART wordt gedekt. Door de activa te scheiden van het vermogen van de uitgevende instelling geniet deze bescherming van oneigenlijk gebruik en/of faillissement.
Ook tokenhouders van ART’s hebben recht op terugbetaling. Alleen waar tokenhouders van EMT’s recht hebben op terugbetaling van de nominale waarde, hebben tokenhouders van ART’s recht op terugbetaling van de marktwaarde van de onderliggende activareserve op het moment van het terugbetalingsverzoek (art. 35 lid 3 MiCA).
Wie niet waagt, wie niet wint
Bij verschillende cryptobedrijven kan je (nog steeds) rente krijgen. Niet alleen over cryptovaluta, maar vaak ook over stablecoins. De rentes variëren, maar zijn doorgaans hoger dan op je spaarrekening. Klinkt aanlokkelijk dus.
Maar waar komt deze rente vandaan? In sommige gevallen werd de rente simpelweg betaald met de inleg van nieuwe gebruikers, zoals bij Terra USD (UST). In andere – meer legitieme – gevallen worden er gecompliceerde handelsstrategieën gebruikt om rente te genereren. Of anders gezegd: je geld wordt gebruikt om er meer van te maken, met alle risico’s van dien.
De Cash-and-Carry Trade is een van de bekendere strategieën. Dit is een arbitragestrategie die profiteert van de verkeerde prijsstelling tussen de onderliggende waarde en het overeenkomstige derivaat. Oftewel: je koopt bitcoin op een spotmarkt en je verkoopt bitcoin tegelijkertijd door middel van een termijncontract (future).
Hoewel er met de juiste strategie geld valt te verdienen, zijn ze zeker niet zonder risico’s. Afgelopen jaar zijn er al verschillende bedrijven bankroet gegaan, zoals Celsius, BlockFi, FTX en Voyager. Ook zijn er partijen door toezichthouders op hun vingers getikt voor het aanbieden van ‘unregistered securities’.
In veel gevallen ging het hier over renteproducten op stablecoins. Coinbase, Gemini en Nexo kregen al bezoek van de Securities and Exchange Commission (SEC). De laatstgenoemde partij heeft onlangs een boete van $45 miljoen betaald.
Geen rente meer over stablecoins?
Toezichthouders zijn niet zo happig op rente over cryptovaluta en stablecoins. Met de faillissementen nog vers op het netvlies is dit wellicht ook niet zo verwonderlijk. MiCA gaat rente over stablecoins (EMT’s en ART’s) dan ook verbieden. In de artikelen 36 en 45 zijn de verbodsbepalingen terug te vinden.
Deze bepalingen kunnen als gevolg hebben dat uitgevende instellingen – zoals Tether en Circle – minder makkelijk kapitaal kunnen aantrekken. Volgens de Europese Commissie is een verbod noodzakelijk om de risico's van schaduwbankieren schaduwbankieren Deze term verwijst naar financiële activiteiten, zoals kredietverlening, welke worden uitgevoerd door financiële instellingen die deel uitmaken van het totale financiële systeem, maar tegelijkertijd buiten het reguliere toezicht om opereren en dus geen bank zijn. te beperken. Het doel is dus om te voorkomen dat er gelden worden aangetrokken bij crypto-investeerders – in ruil voor een vergoeding (rente) – dat daarna wordt gebruikt om buiten de regels om leningen aan te bieden.
Als de overheid de alternatieven minder aantrekkelijk maakt of verbiedt, dan zitten we met de gebakken peren. Bert Slagter
Europa zal stablecoins met de komst van MiCA dus streng reguleren. Het is veruit het strakst geregelde onderwerp. Hoewel de transparantie en beleggersbescherming met betrekking tot stablecoins flink zal verbeteren, is het de vraag of private stablecoins in de toekomst een levensvatbaar alternatief kunnen worden voor fiduciaire valuta, de traditionele bankensector en digitaal centralebankgeld, zoals de digitale euro. De toekomst zal uitwijzen of ‘geld met een mening’ het zal winnen.
Meer weten? Lees dan ons eerder verschenen artikel over stablecoins.
