Technologie, Educatie – 12 jan. 2023

Wat is een Bitcoin full node en waarom zou je er één willen hebben?

Onderstaand artikel verscheen voor het eerst op bitcoin.nl op 5 augustus 2021.

Als je Bitcoin volledig onafhankelijk en soeverein wil gebruiken, dan heb je een full node nodig. Daarmee kan je zelf transacties op de blockchain verifiëren. Zo voorkom je risico's en bescherm je jouw privacy. Een eigen full node is voor veel Bitcoiners bovendien een leuke manier om met hun hobby bezig te zijn, die helemaal niet duur of ingewikkeld hoeft te zijn. Bijna iedereen kan het.

Bitcoin is op allerlei manieren te gebruiken. Met een eigen (self-custodial) bitcoinwallet heb je veel touwtjes in handen, maar als je Bitcoin écht ten volle wil benutten dan heb je ook een eigen full node nodig.

Full node

Een full node is een computer die aangesloten is op het internet en speciale software gebruikt om de Bitcoin blockchain volledig te downloaden en te verifiëren. Je weet immers pas écht zeker of alles klopt als je het zelf volledig van A tot Z controleert. Bitcoin is in de oorsprong ontworpen om op deze manier te worden gebruikt.

De decentralisatie van Bitcoin berust voor een groot deel op full nodes: aangezien full nodes alles zelf controleren zijn vertrouwde tussenpartijen niet nodig.

Full nodes vergelijken daarnaast de blockchain ook onderling, waardoor op basis van de meerderheid consensus ontstaat over de stand van zaken op het netwerk. Vals spelen is daardoor niet mogelijk, omdat de meerderheid aan nodes elkaar eerlijk houdt. Hoe meer full nodes er zijn, hoe sterker de consensus is.

Vroeger werkten de meeste wallet-apps op basis van een full node. De Bitcoin Core wallet is er één die vandaag de dag nog altijd populair is onder de meer technische gebruikers. Het downloaden en verifiëren van de blockchain duurt echter lang, kost veel dataverkeer en neem veel opslagruimte in beslag. Dat maakt het niet altijd even praktisch.

Light nodes

Tegenwoordig zijn de meeste wallet-apps daarom zogenaamde 'light nodes'. Daarbij hoef je de volledige blockchain niet zelf te downloaden en verifiëren, maar maakt de wallet-app verbinding met een full node van de walletprovider die dat voor je doet. Dat bespaart veel tijd en data waardoor de hardwarevereisten lager zijn en je direct aan de slag kan.

Zulke wallet-apps werken weliswaar meestal op basis van eigen beheer (self-custody) omdat je een eigen seed phrase gebruikt, maar ze zijn niet volledig vertrouwensloos omdat je op de full node van een dienstverlener moet vertrouwen.

Daar kleven enkele risico's aan. Dat betreft géén risico op diefstal of verlies van fondsen, maar er is wel een risico dat de full node onbetrouwbare informatie levert die niet volledig kan worden gecontroleerd. Ook boet je aan privacy in omdat de full node van de dienstverlener kan zien welke transacties en bitcoinadressen van jou zijn. Een full node van een dienstverlener kan in theorie ook transacties censureren, door ze niet te verspreiden over het Bitcoinnetwerk.

Veel light wallet-apps kan je echter ook verbinden met een eigen full node, als je die hebt. Dan heb je alle gemakken van een light node én de voordelen van een full node.

Een full node is 'as easy as Pi'

Een eigen full node draaien is tegenwoordig een makkie. Dankzij gratis en kant-en-klare pakketten zoals myNode, RaspiBlitz en Umbrel ligt het voor iedereen die een klein beetje met computers kan omgaan binnen bereik. Bij alle drie de pakketten krijg je bovendien niet alleen Bitcoin full node, maar meteen ook een Lightning Network-node.

Je hebt ervoor een Raspberry Pi 4 (4/8 GB) nodig, een goedkoop maar krachtig minicomputertje uit de open source community. Daarnaast heb je ook een harddisk nodig. Alle benodigde apparatuur kost bij elkaar meestal rond de €250,-. Het stroomverbruik is erg laag: onder maximale belasting slechts een paar watt.

Het installeren is verrassend snel en eenvoudig. Je brandt ervoor een image-bestand op een SD-kaartje en plaatst dat in de Raspberry Pi. Vervolgens sluit je alles aan en installeert de software zichzelf. Daarna is de installatie voltooid en kan je via een normale computer inloggen in het menu. Het wijst zich erna vanzelf. Met een paar muisklikken kan je eventueel aanvullende apps installeren.

Gebruik je liever een normale computer voor je full node? Dat kan met Bitcoin Core.

Vooral het uiterst gebruiksvriendelijke Umbrel verdient extra uitleg. Gebruikers zijn overweldigend enthousiast over de eenvoud en de prettige web-interface. Het is waarschijnlijk de eenvoudigste manier om een eigen full node op te zetten. We schreven er eerder al eens een artikel over.

Pimp my node

Met een full node versterk je jouw soevereiniteit en de consensus op het netwerk, maar voor veel Bitcoiners is het ook een leuke manier om met hun hobby bezig te zijn. De apps die je aanvullend kan installeren bieden namelijk allerlei extra mogelijkheden, maar soms ook gevaren.

Je kan een Raspberry Pi 4 bovendien op allerlei manieren 'modden'. Er is namelijk van alles voor te koop of te maken en meestal is het niet duur. Veel Raspberry Pi's komen onopvallend in een meterkast te hangen, maar sommige enthousiastelingen pakken het heel anders aan.

Sommigen gaan net zo ver als bij casemodding, met als resultaat nodes die met trots op een bureau of plank tentoongesteld kunnen worden. Als aanvulling op een bestaande inrichting, of gewoon om te laten zien hoe cypherpunk je bent.