Nicholas Nassim Taleb: "Je kunt het bitcoin-verhaal niet negeren"

De veelbesproken auteur en academicus Nicholas Nassim Taleb zegt onder de indruk te zijn van het bitcoin-verhaal. Mensen raken volgens hem in toenemende mate het vertrouwen in overheden en het bankensysteem kwijt en bitcoin kan volgens hem een beter alternatief bieden.

"Geld zonder overheid is geweldig", stelde Nicholas Nassim Taleb in een recent interview tijdens het India Economic Conclave. Misschien weet hij wel een beetje waar hij het over heeft. De uit Libanon afkomstige academicus en voormalig professor aan diverse universiteiten is de auteur van best-seller The Black Swan, dat door The Sunday Times tot één van de twaalf meest invloedrijke boeken sinds de Tweede Wereldoorlog werd uitgeroepen. Taleb is onder andere bekend vanwege zijn vooruitstrevende denken over risicomanagement en antifragility.

In zijn thuisland, Libanon, gaat het al een tijdje niet zo goed. Vooral na de oorlog in 2006 kampt het land met economische tegenslagen en een onzeker economisch klimaat. Sinds afgelopen oktober lopen de spanningen echter bijzonder hoog op.

De Libanese overheid kondigde namelijk belastingverhoging en andere maatregelen aan in een poging overheidstekorten te reduceren. Voor grote delen van de bevolking lijkt de rek eruit. Het ontaardde in een lange reeks protesten die de economie nog meer onder druk zetten en volgens de berichten zou de toeristische sector, één van de belangrijkste pijlers van de Libanese economie, in deze periode met maar liefst 80% zijn gekrompen. Tot op de dag van vandaag is de rust niet wedergekeerd.

Currency controls

Een tekort aan harde valuta dreef de import omlaag, de lokale prijzen omhoog en woekerde de angst voor een financiële ineenstorting onder de Libanese bevolking verder aan. In reactie daarop stelden banken opnamelimieten in die de hoeveelheid geld die mensen van hun rekening kunnen opnemen beperken, en worden transacties naar het buitenland voor een groot deel geblokkeerd. Voor velen is de toegang tot hun eigen (spaar)geld sindsdien beperkt en veel Libanezen leven daardoor in financiële onzekerheid. Het wordt door sommigen bestempeld als 'currency controls' waarvan vooral de bevolking en hun spaargeld de dupe lijkt te zijn. Vaak mag men niet meer dan een paar honderd dollar per week opnemen; de rest is ontoegankelijk. Niemand weet voor hoe lang, en of het nog goed komt.

Mensen verliezen dan ook in toenemende mate vertrouwen in overheden en banken, denkt Taleb. Dat falende vertrouwen leidt volgens hem tot een soort ponzi-achtig instorten van banken, omdat in zo'n situatie iedereen tegelijkertijd hun banksaldo probeert op te nemen. En dat geld blijkt er niet, of veel te beperkt, te zijn. Uitspraken van de lokale bevolking, zoals gerapporteerd door Reuters, lijken op deze gedachte aan te sluiten.

Met bitcoin heb je die problemen niet, stelt Nicholas Nassim Taleb, en dat is volgens hem een goed iets. Bitcoin heeft namelijk geen centrale autoriteit waarin je vertrouwen moet leggen om het geld niet devalueren, te censureren of in beslag te nemen. Het is een verhaal dat je niet kunt negeren, aldus Taleb. Het zou volgens hem wel eens kunnen leiden tot een nieuwe situatie waarin centrale banken in sommige regio's niet langer over monetair beleid gaan, omdat cryptovaluta zoals bitcoin er dominant zijn geworden.

"I am realizing Lebanon is in a situation where there is an implied currency control but the government cannot control bitcoin which is a good thing because people have no trust and the ability of the central bank which really causes the ponzi style collapse and the bitcoin does not have that," - Nicholas Nassim Taleb

Ook al zou de prijs van bitcoin dalen, dan nog zullen mensen het om deze reden blijven gebruiken, denkt Taleb. Hij maakt daarbij wel de kanttekening dat er meerdere cryptovaluta met elkaar concurreren, maar dat er uiteindelijk een winnaar uit de bus zal komen. En vooralsnog lijkt bitcoin de winnaar, aldus Nicholas Nassim Taleb.

Misschien dat bitcoin nu ook langzaam tot het bewustzijn van de rest van de bevolking begint door te dringen. Zo wordt er tegenwoordig op Arabische nieuwszenders openlijk gesproken over het gebruik van bitcoin om de currency controls te omzeilen.

Taleb liet zich in het verleden ook al eens positief uit over bitcoin. In oktober tweette hij bijvoorbeeld nog dat één van de belangrijkste argumenten voor cryptovaluta zoals bitcoin is dat banken er nooit zijn wanneer je ze nodig hebt.

Onderontwikkelde economieën

Ook in andere landen waar het economisch minder goed gaat lijkt men steeds vaker de weg naar bitcoin te vinden. Zo circuleren al langere tijd vergelijkbare verhalen over Venezolanen die met behulp van bitcoin in staat zijn om hun welvaart tegen hyperinflatie te beschermen, of dankzij bitcoin kunnen vluchten met hun welvaart intact omdat bitcoin moeilijk is te confisqueren.

Recentelijk bleek bovendien uit statistieken van UsefulTulips en Localbitcoins dat de handel in bitcoin in een aantal landen met minder sterke economieën sneller groeit dan elders, zoals het geval lijkt te zijn in Colombia, Nigeria, Zuid-Afrika, Kenia en Rusland en het eerdergenoemde Venezuela.

Dat is misschien ook niet zo vreemd. Wanneer je in een rijk, westers land woont met een vrij stabiele munteenheid en een relatief betrouwbaar bankenstelsel kan het lastig te begrijpen zijn waarom een alternatieve valuta nodig of wenselijk is. Voor mensen uit minder welvarende economieën die soms al jaren kampen met economische malaise en munteenheden die soms veel volatieler zijn dan bitcoin, is bitcoin misschien juist wel interessant.

Natuurlijk kleven er ook voor hen risico's aan bitcoin. Maar, zoals Nicholas Nassim Taleb ook aanduidt, de risico's en onzekerheden over de lokale valuta en economie zijn misschien nog wel veel groter. En, als Plan A faalt misschien is het voor sommigen dan wel tijd voor Plan ?.

"Of course, you are going to have frauds and ponzi schemes and all that with bitcoin and cryptos but when you see governments like in Lebanon, doing the ponzis you tell yourself what is better." - Nicholas Nassim Taleb