Beginnen met Bitcoin. Het klinkt zo makkelijk, maar vaak kom je er al snel achter dat er toch meer bij komt kijken dan gedacht. Ook veel praktische zaken. Om de initiële hordes te vergemakkelijken bieden we daarom als houvast een aantal handige tips. In deel 1 van deze tweedelige gids leggen we uit welke voorbereidingen je moet treffen om te kunnen beginnen met Bitcoin.

Het is namelijk van belang om vooraf te bedenken waarom je bitcoin wilt hebben. Er zijn namelijk verschillende manieren om bitcoins te beheren en welke bij jou past hangt af van wat je ermee wil doen. Wil je het voor langere tijd bewaren, bijvoorbeeld als investering of om te sparen? Of wil je het vooral als betaalmiddel gebruiken voor dagelijkse bestedingen? Of wil je misschien (dag)handelen en proberen te profiteren van koersschommelingen?

Net als het met spaargeld in een kluis, op de bank of geld in de portemonnee van je broekzak zijn er ook voor bitcoins verschillende manieren om bitcoins te beheren, met een verschillende mate van veiligheid en gebruiksvriendelijkheid.

Voorbereiding

Bitcoinwallets en walletapplicaties

Bitcoins bewaar je in een bitcoinwallet. Dat is een virtuele portemonnee waarmee je bitcoinadressen kunt beheren om bitcoins te ontvangen of versturen. Iedere bitcoinwallet kan in principe een onbeperkt aantal unieke bitcoinadressen genereren. Toegang tot een bitcoinwallet verkrijg je via een walletapplicatie, meestal geïnstalleerd op een computer of mobiele telefoon.

Er zijn verschillende manieren om bitcoinwallets te beheren, elk met verschillende voor- en nadelen. Zo is een mobiele telefoon makkelijk en handig voor dagelijkse bestedingen, maar misschien minder geschikt of veilig voor spaargeld en grote bedragen. Andersom zijn er veiligere oplossingen die ingewikkelder zijn en onhandig om onderweg bij je te dragen, maar die misschien wel geschikter zijn voor grotere bedragen. Welk type bitcoinwallet het best bij jou past is dus afhankelijk van wat je ermee wilt doen en wat je eigen afwegingen met betrekking tot veiligheid en gebruiksgemak zijn.

Veel mensen kiezen er daarom voor om meer dan één wallet te gebruiken: een zeer goed beveiligde wallet om te sparen en een meer gebruiksvriendelijke wallet voor dagelijkse bestedingen. Het kan ook nuttig zijn om je bitcoins te spreiden over meerdere wallets, zodat je in het geval van diefstal, verlies of een fout niet alles in één keer kwijt bent.

(Dag)handelaren gebruiken vaak accounts bij exchanges waar ze tijdelijk (een deel van) hun bitcoins bewaren, zodat ze snel op prijsschommelingen kunnen reageren. Belangrijk is te onthouden dat je daarbij feitelijk je bitcoins in beheer geeft aan een derde partij; de bitcoins zitten dan niet in jouw wallet, maar in de wallet van de exchange. Dat is risicovol, want exchanges zijn regelmatig doelwit van hackers en veel mensen verloren op deze manier hun bitcoins. Gebruik exchanges daarom bij voorkeur als middel maar niet als bewaarplek.

Walletapplicaties verschillen van elkaar. Soms is de code open source, maar andere keren worden ze door een bedrijf aangeboden. Iedereen is anders, dus je kan het beste meerdere opties onderzoeken tot je er één vindt die je bevalt. Om je op weg te helpen hebben we een selectie gemaakt van walletapplicaties die wij goed vinden.

Recovery seed

Toegang tot een bitcoinwallet verkrijg je via een unieke en geheime toegangscode die onder meerdere namen bekend staat: recovery seed, seed phrase, seed key, master key of vergelijkbaar. In dit artikel gebruiken we de benaming recovery seed.

Een voorbeeld van een recovery seed

Zo'n recovery seed is (meestal) een reeks van 12 of 24 eenvoudige Engelse woorden. Je kan ze niet zelf kiezen of wijzigen, maar krijgt ze eenmalig van een walletapplicatie tijdens het aanmaken van een nieuwe wallet. Bewaar ze goed, want je krijgt er maar één keer de kans voor.

Deze reeks woorden functioneert als een soort sleutel tot je bitcoinwallet. Voor eindgebruikers werkt het een beetje als een gebruikersnaam en wachtwoord in één. Aan de hand van deze unieke reeks woorden weet een walletapplicatie om welke bitcoinwallet het gaat, en kan het via slimme wiskunde alle individuele private keys genereren voor alle unieke bitcoinadressen (public keys) die aan de wallet toebehoren. Daarover schreven we al eens in een eerder artikel.

De recovery seed is dus het allerbelangrijkste wanneer het aankomt op het gebruik van Bitcoin. Dat kunnen we niet genoeg benadrukken. Iedereen die erover beschikt heeft toegang tot de wallet en de bitcoins die erin zitten. Ook wanneer je ooit zelf de toegang tot je wallet wil herstellen, bijvoorbeeld vanwege een kapotte computer of telefoon, kan dat alléén met deze reeks woorden. Alles valt of staat dus met deze reeks woorden. Mocht je de recovery seed ooit verliezen dan is het onmogelijk om die ooit opnieuw op te vragen en je riskeert ermee de toegang te verliezen tot je wallet en alle bitcoins die erin zitten. Dan ben je mogelijk alles kwijt.

Let op: Iedere échte bitcoinwallet verschaft de gebruiker een recovery seed. Als dat niet het geval is, dan betreft het waarschijnlijk géén bitcoinwallet maar een ander soort account van een derde partij waaraan je de bitcoins toevertrouwt.

Beveiliging

Het is dus erg belangrijk om uiterst zorgvuldig met een recovery seed om te gaan en goed na te denken over veiligheid. Bescherm het goed en deel het nooit met anderen. Ook niet met een helpdesk of supportafdeling.

Bron: xkcd

Bewaar een recovery seed bij voorkeur ook niet op een computer, want daar is het kwetsbaar voor hackers en malware, maar gebruik bijvoorbeeld pen en papier. Gebruik daarvoor een goede pen en een speciaal boekje; iets dat niet gemakkelijk te verliezen is en dat de tand des tijds kan doorstaan. Maak back-ups, denk na over diefstal en overweeg in verband met brand- of waterschade ook een back-up bij familie of vrienden te bewaren. Er zijn eventueel ook nog veiligere opties.

In veel gevallen hoef je de recovery seed maar één keer in te voeren waarna de walletapplicatie de seed phrase versleuteld bewaart. In dat geval is de applicatie zelf meestal beveiligd met een wachtwoord of pincode. Zo'n wachtwoord of pincode is door een kwaadwillende in theorie weliswaar iets makkelijker te raden dan een recovery seed, maar dan hebben ze wel toegang nodig tot het apparaat.

Hardware wallet

Voor een hogere mate van veiligheid gebruiken veel mensen een hardware wallet. Dat is een los apparaatje met een schermpje en een aantal knoppen waarmee transacties zijn te ondertekenen. Het heeft wat weg van de diverse scanners, readers en andere apparaatjes die gemeengoed zijn voor internetbankieren, maar dan specifiek ingesteld voor een bepaalde bitcoinwallet. Een hardware wallet beschermt een recovery seed tegen digitale dreigingen zoals hackers of virussen.

Een hardware wallet

Hardware wallets zijn namelijk zo ontworpen dat de recovery seed nooit het apparaatje onversleuteld kan verlaten. Bij het maken van een transactie sluit je de hardware wallet aan, waarna je op het scherm de transactiedetails kan controleren.

Als alles klopt bevestig je met de fysieke knop op het apparaatje om de transactie te ondertekenen. De hardware wallet versleuteld daarop de ondertekende transactie zodat het veilig via een walletapplicatie aan het bitcoinnetwerk kan worden aangeboden. Zelfs wanneer een computer geïnfecteerd is maken hackers en malware weinig kans, omdat ze niet op de fysieke knopjes van het apparaatje kunnen drukken.

Hardware wallets bieden behalve een hoge mate van veiligheid ook gebruiksgemak. Een hardware wallet ontneemt gebruikers het ongemak van het telkens opnieuw invoeren van de recovery seed en vervangt dat met (meestal) een zelfgekozen pincode. Hardware wallets kosten echter wel geld en daarom zijn ze voor veel mensen pas vanaf een bepaald bedrag interessant. Over een aantal hardware wallets hebben we reviews geschreven, zoals de Ledger Nano S en Ledger Nano X en de Trezor Model T.

Beginnen

Als je eenmaal een type wallet hebt uitgekozen, een walletapplicatie hebt geinstalleerd en een bitcoinwallet hebt aangemaakt ben je klaar om Bitcoin te gebruiken. Hoe dat in zijn werking gaat leggen we uit in deel 2 van deze gids.

Deel 2 van deze gids kan je hier vinden. Nog meer behoefte aan basisinformatie? Lees dan ook eens onze eerdere artikelen met Basistips voor de Bitcoiner of over de Basisbeginselen van Bitcoin.