MiCA weer een stapje dichterbij

Vorige week donderdag werd er in Europa een voorlopig politiek akkoord bereikt over MiCA: ‘Regulation on Markets in Crypto Assets’. Deze verordening moet de bitcoinsector reguleren en heeft rechtstreekse werking in alle lidstaten van de Europese Unie (EU). Alhoewel MiCA waarschijnlijk pas op zijn vroegst in (juni/juli) 2024 in werking treedt, wordt er nu al gesproken over MiCA 2.0. Maar wat voor impact zal MiCA eigenlijk hebben voor de sector?

In het kort komt het erop neer dat MiCA een gemeenschappelijk regelgevend kader schept voor de bitcoinsector. Dit betekent dat er regels komen voor de uitgifte van crypto-assets (denk aan een verplichte publicatie van een whitepaper). Brokers en exchanges (cryptodienstverleners) en aanbieders van stablecoins (emittenten) gaan vallen onder een vergunningsregime (in plaats van een registratieregime) en er komen regels die consumenten moeten beschermen en marktmisbruik moeten voorkomen.

Het voorstel waar nu een voorlopig politiek akkoord over is bereikt, is nog niet openbaar. Inhoudelijk valt er dus vrij weinig te zeggen over de verordening zelf. Op basis van de recentste openbare versie van MiCA kunnen we echter wel stellen dat er mogelijk nog enkele hete hangijzers inzitten die de sector onaangenaam kunnen verrassen.

Bewaring van bitcoins

Bewaring en beheer van crypto-assets (bitcoins) namens derden. Op grond van artikel 67 lid 7 MiCA moeten cryptodienstverleners de tegoeden van hun klanten afscheiden van hun eigen vermogen. Dit betekent dat de tegoeden van klanten bij een eventueel faillissement zijn beschermd. In de Nederlandse bitcoinsector worden de tegoeden van klanten vaak ondergebracht in een stichting (derdengelden), zo ook bij BL3P, de bitcoinexchange van Bitonic. 

Voor zover dus niets geks. Als we verder kijken naar artikel 67 lid 8 MiCA valt ons echter wat op. Op grond van dit artikel zijn bitcoinbedrijven die bitcoins voor hun klanten bewaren aansprakelijk voor het verlies van bitcoins als gevolg van storingen of hacks tot de marktwaarde van de verloren bitcoins.

We treffen in artikel 67 lid 8 MiCA geen uitzonderingsgronden aan. Dit zijn gevallen wanneer een bedrijf niet aansprakelijk is. Hierbij kan je denken aan externe gebeurtenissen die hebben geleid tot de storing of hack waar het bedrijf niets aan kan doen.

Het ontbreken van uitzonderingsgronden is opmerkelijk. Vaak worden deze namelijk wel opgenomen, zodat men niet hoeft terug te vallen op de wettelijke (algemene) regels van overmacht. Dit is enigszins problematisch te noemen, want toezichthouders zullen mogelijk eisen dat bitcoinbedrijven deze risico’s (op het verliezen van bitcoins van klanten) gaan afdekken met verzekeringen of eigen kapitaal, wat hogere kosten met zich brengt.

Hopelijk vinden we in de definitieve versie van MiCA wel uitzonderingsgronden terug, anders zullen voor sommige (niet-kapitaalkrachtige) bitcoinbedrijven mogelijk te hoge drempels worden opgeworpen voor het beheren van bitcoins voor hun klanten.

Verbod op bitcoin

Enkele maanden geleden werd er druk gespeculeerd over een verbod op bitcoin. Twee fracties uit het Europees Parlement, de Groenen en de Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten, dienden namelijk aan amendement in om grootschalige ‘milieuonvriendelijke consensusmechanismen’ in Europa te verbieden.

Hiermee werd gedoeld op het consensusmechanisme van bitcoin: ‘Proof of Work’. Gelukkig verwierp de Commissie economische en monetaire zaken (ECON) van het Europees Parlement het amendement en is er geen (impliciet) verbod op bitcoin gekomen.

Ernest Urtasun, lid van de Groenen, liet vorige week blijken hierover teleurgesteld te zijn, maar deelde mee dat er wel een compromis is bereikt over duurzaamheidscriteria. De ESMA, de Europese Autoriteit voor effecten en markten, moet criteria ontwikkelen die consensusmechanismen classificeren op basis van de negatieve impact op klimaat en milieu. De herzieningsclausule in MiCA moet duurzaamheidsnormen voor consensusmechanismen gaan introduceren, zodra de verordening binnen 48 maanden is bijgewerkt. Het gevaar op een verbod op bitcoin is dus niet voor altijd geweken.

MiCA 2.0

Het voorlopige politieke akkoord van MiCA moet nog worden goedgekeurd door de ECON-commissie en de Europese Raad (gevolgd door een plenaire vergadering), voordat MiCA daadwerkelijk in werking kan treden. Toch riep Christine Lagarde, president van de Europese Centrale Bank (ECB), de noodzaak op van MiCA 2.0.

Crypto-Assets en DeFi kunnen in potentie een reëel risico vormen voor de financiële stabiliteit. Christine Lagarde (president van de Europese Centrale Bank)

MiCA 2.0 moet de leemtes in MiCA gaan invullen. Zo moeten er volgens de ECB-president Lagarde ook regels komen voor staking, lending, DeFi en assets zonder identificeerbare uitgever. Doelt ze met dit laatste misschien op bitcoin? De tijd zal het leren.

Meer weten over MiCA? Lees het hier.