Het lijkt er steeds meer op dat binnen afzienbare tijd (lees: ~45 dagen) één of meerdere spot Bitcoin ETF aanvragen in de Verenigde Staten zullen worden goedgekeurd. Zo schatten Bloomberg ETF-watchers James Seyffart en Eric Balchunas de kans op goedkeuring in begin 2024 op 90%. Maar wat zijn nu precies de directe en indirecte gevolgen van de komst van zo'n spot Bitcoin ETF?

Beginnen bij het begin

In het kort: BlackRock, de grootste vermogensbeheerder ter wereld, diende begin dit jaar een aanvraag in bij de Securities and Exchange Commission (SEC) voor een spot Bitcoin ETF. Een ETF, ofwel Exchange-Traded Fund, is wereldwijd een populaire beleggingsmethode. Het fungeert als een indextracker van het onderliggende goed, aandeel of markt. In dit geval wordt de bitcoinprijs bijna perfect gevolgd, doordat er op de achtergrond daadwerkelijk 'fysieke' bitcoin wordt gekocht. Dit maakt het een spot, en geen futures ETF.

De aanvraag van BlackRock is significant, omdat bijna alle ETF-aanvragen van de vermogensbeheerder zijn goedgekeurd. Van de 576 ETF-aanvragen die BlackRock deed, werden er 575 goedgekeurd. Bovendien, als grootste vermogensbeheerder bevestigt de aanvraag dat ook de traditionele financiële wereld bitcoin steeds serieuzer neemt. Blackrock dient zo'n aanvraag immers niet in, als de tijd er nog niet rijp voor is.

Samen met ongeveer tien andere aanvragen wacht BlackRock nu op antwoord. Een van de andere aanvragers is Ark Invest van Cathie Wood. Ark Invest diende haar aanvraag als eerste in. De beslissingsdeadline ligt op aankomende 10 januari. Dit is dus een belangrijke datum. Mogelijk zal de SEC meerdere ETF’s tegelijk goedkeuren om zo te voorkomen dat er geen ‘first-mover advantage’ is voor een bepaalde aanbieder.

Wat ook meespeelt is de verloren rechtszaak van de SEC tegen de omzetting van Bitcoinbeheerfonds Grayscale ($GBTC) naar een spot ETF. De SEC moet nu met nieuwe argumenten komen om het tegenhouden van deze omzetting te verantwoorden. De kans dat de SEC deze omzetting ditmaal wel goedkeurt, en daarmee de eerste spot Bitcoin ETF, wordt daarom nu een stuk hoger ingeschat.

Het vertrouwen in de goedkeuring van de omzetting van het GBTC-fonds is ook te merken aan de vermindering van de korting op het Grayscale-fonds. De waarde van een aandeel van dit fonds ligt momenteel zo'n 10% lager dan de marktwaarde van de bitcoin die het fonds op de achtergrond beheert, dit is een stuk minder dan het dieptepunt van 50%(!).

Alles bij elkaar lijkt het er dus sterk op dat de goedkeuring van de ETF waarschijnlijk is, maar wat betekent dat precies?

De gevolgen

De koers!

Het meest voor de hand liggend: meer vraag naar bitcoin, en dus een hogere bitcoinprijs. De goedkeuring van een spot Bitcoin ETF opent de deuren voor meer beleggers om te investeren in bitcoin. De grotere vraag in combinatie met het beperkte aanbod van bitcoin zal dus kunnen resulteren in hogere prijzen. Geen hogere wiskunde, maar hoe hoog en om hoeveel geld gaat het? Dat is lastig te zeggen en haast niet te voorspellen, al helemaal niet als het gaat over de korte termijn.

De voorspellingen lopen uiteen. Galaxy Digital verwacht bijvoorbeeld een instroom van $14 miljard in het eerste jaar van een Bitcoin ETF, met een geschatte prijsstijging van +74% voor bitcoin in dat jaar. Zie tabel beneden.

Goud ETF als voorbeeld

Analyses om de gevolgen van een goedkeuring te voorspellen kijken naar vergelijkbare gebeurtenissen in de geschiedenis. De meest relevante is in dit geval de goedkeuring van de spot goud ETF in 2003. Goud is een grondstof en betaalt geen dividend of rente uit. Bovendien is het schaars en kostbaar om te delven. Behoorlijk wat vergelijkingen met bitcoin dus.

Lancering GLD ETF - bron: Will Clemente

Hierboven is de prijsgrafiek van goud van het afgelopen decennium te zien. Na de lancering van de eerste goud ETF's in 2003 steeg de goudprijs significant, wat een positief vooruitzicht biedt voor bitcoin.

De stijging van de goudprijs is hoogstwaarschijnlijk niet volledig aan de lancering van de ETF te danken. De macro-economisch onzekerheid tijdens de financiële crisis speel een grote rol in de toegenomen vraag. Cijfers laten wel zien dat er veel gebruik werd gemaakt van de goud spot ETF. In de eerste drie dagen werd er meer dan 1 miljard dollar in de indextracker geïnvesteerd. Weinig ETF's hebben dat record ooit verbroken, één daarvan was de bitcoin futures ETF in 2021. Omdat het hier ging om een indextracker waar geen 'fysieke' bitcoin op de achtergrond werd gekocht, was deze toestroom van kapitaal overigens nauwelijks te zien in de spotprijs.

De erkenning van bitcoin als institutionele belegging

Met de komst van een spot Bitcoin ETF valt deze digitale vorm van geld niet meer in de categorie 'magic internet money'. Het is niet langer geld voor nerds op het internet, maar een globaal erkend financieel instrument waar om diverse redenen in kan worden gehandeld.

Het is een grote stap in het 'volwassen' worden van bitcoin en de wereldwijde adoptie ervan. Bitcoin is in veel opzichten uniek, en anders dan traditionele investeringen. Zo is bitcoin, in tegenstelling tot ieder andere belegging, 'absoluut' schaars. 

Er is geen enkele mogelijkheid om bij een hogere vraag meer bitcoin bij te maken. Sterker nog, over ongeveer vijf maanden wordt de hoeveelheid bitcoin dat zich dagelijks bij het circulerend aanbod voegt, gehalveerd. En over vier jaar weer, en de vier jaar daarna weer. Tot 2140, wanneer de totale hoeveelheid van 21 miljoen bitcoin volledig is gemined. 

Een bedrijf kan altijd nieuwe aandelen uitgeven. Als de vraag en prijs van goud stijgt, is er reden om kapitaalintensieve investeringen te doen om meer goud te delven. Vraag en aanbod zullen de prijs vervolgens weer in evenwicht brengen. Bij bitcoin gaat dit anders. Ongeacht met hoeveel computerkracht er naar bitcoin wordt gemined, de hoeveelheid munten in omloop zal niet veranderen.

Sharp ratio

Institutionele beleggers stellen hun portefeuilles samen op basis van het gewenste risiconiveau en verwachte rendement. Met de komst van een spot ETF zal er meer worden gekeken naar de waarde van bitcoin ten opzichte van andere investeringen. Hoe correleert het zich ten opzichte van de S&P 500? Hoe volatiel is de koers? Wat is het verwachte rendement?

Er worden diverse maatstaven gebruikt om te onderzoeken in welke portefeuille bitcoin past, en wat voor allocatie daarbij hoort.

Het basisprincipe is dat een hoger risico moet leiden tot een hoger rendement. Je zou immers liever investeren in iets risicoloos dat veel oplevert, dan in iets riskants met een laag rendement. Een belangrijke maatstaf voor de verhouding tussen risico en rendement van een investering is de Sharpe-ratio. Deze wordt berekend door het verwachte rendement van een investering af te zetten tegen het risicovrije rendement.

Het risicovrije rendement is de winst die een belegger kan behalen zonder enig risico te lopen. Meestal wordt hiervoor gekeken naar de rente op staatsobligaties, aangezien de overheid in principe altijd haar schulden terugbetaalt.

De formule voor de Sharpe-ratio is: (het gemiddelde rendement van de investering - het risicovrije rendement) / de standaarddeviatie van de investering. De standaarddeviatie meet de volatiliteit of het risico van de investering.

Bitcoin heeft momenteel een Sharpe-ratio van 1.77, wat betekent dat het een relatief hoog rendement biedt in verhouding tot het risico dat een investeerder loopt. Hoe hoger de Sharpe-ratio, hoe beter de investering wordt beschouwd in termen van risico versus rendement. Een Sharpe-ratio van 2-3 wordt gezien als uitstekend.

Of de introductie van een spot Bitcoin ETF de Sharpe-ratio zal beïnvloeden, is nog onzeker. Toch is het fascinerend te onderzoeken hoe aantrekkelijk Bitcoin is als investering, bekeken vanuit het perspectief van een traditionele belegger.

Onderpand

ETF's zijn gereguleerde beleggingsproducten. De SEC controleert de uitgevende instellingen om hiermee te waarborgen dat de fondsen transparant en zorgvuldig worden beheerd.

ETF's worden in de Verenigde Staten gebruikt als onderpand voor allerlei soorten leningen. Wanneer een ETF als onderpand wordt gebruikt, kan de lener fondsen krijgen door de ETF-aandelen aan de kredietverstrekker te geven, met de overeenkomst dat ze deze terugkopen of teruggeven bij het aflossen van de lening. Dit gebeurt vaak in de repo-markt (repurchase agreement markt), waar kortetermijnleningen worden verstrekt met effecten als onderpand.

Dit is een flexibele optie voor zowel institutionele als particuliere beleggers die tijdelijk liquiditeit nodig hebben, maar hun beleggingen niet permanent willen verkopen. In het geval van de bitcoin ETF kan het dus de verkoopdruk en beschikbare munten verminderen.

Conclusie

De ETF, mocht die er komen, betekent een nieuw hoofdstuk voor bitcoin. Plots is de digitale munt makkelijk te bereiken voor vermogensbeheerders uit de Verenigde Staten met de grootste financiële markt. 401k's (pensioenen), beleggingsfondsen en ook de traditionele belegger hebben nu de mogelijkheid te diversificeren in bitcoin. Naast een mogelijk hogere prijs op korte termijn is het een erkenning als financieel instrument.

---

Bitcoin kopen? Dat doe je bij Bitonic. Het eerste en enige Bitcoin-only bedrijf van Nederland.