In het door hyperinflatie geteisterde Libanon biedt Bitcoin een uitweg
In het door hyperinflatie geteisterde Libanon ontdekken steeds meer mensen
bitcoin als veilig alternatief voor de falende Libanese lira, zo
rapporteert CNBC. De nieuwszender sprak diverse Libanezen die zich dankzij Bitcoin stand weten te houden.
De economie in Libanon zit al jaren in het slop, maar vooral sinds 2019 is
de situatie nijpend. Na een reeks impopulaire overheidsmaatregelen om
overheidstekorten te reduceren, waaronder belastingverhogingen, braken
maandenlange protesten uit.
De import stortte ineen als gevolg van tekorten in harde valuta's, wat de
lokale prijzen van producten omhoog stuwde en de angst voor een financiële
instorting verder aanwakkerde.
Bankenrestricties
Al snel voerden de banken opnamelimieten in en werden transacties naar het
buitenland geblokkeerd. Mensen konden niet meer bij hun spaargeld. Velen
kwamen in de financiële problemen en konden niet langer in hun dagelijkse
behoeften voorzien.
Sindsdien is de situatie verder verslechterd. De Libanese lira verloor in
de afgelopen drie jaar 95% van z'n waarde en de hoge inflatie is inmiddels
omgeslagen naar hyperinflatie van ruim 150%. Omgerekend naar Amerikaanse dollars daalde
de waarde van het minimumloon in drie jaar tijd van $450 per maand naar $17
per maand.
In sommige gevallen liep de wanhoop zo hoog op, dat men gewapende
overvallen pleegden op de banken. Niet om de bank te beroven, maar om hun
eigen spaargeld op te nemen.
"Niet iedereen gelooft dat de banken failliet zijn, maar de realiteit is
dat ze dat wel zijn", vertelt de in Libanon opgegroeide Ray Hindi tegen
CNBC. Hij is tegenwoordig CEO van een investeringsadviesbureau in Zurich dat
gespecialiseerd is in digitale activa.
"De situatie is sinds 2019 niet echt veranderd", vervolgt hij, "Banken beperkten de opnames en de stortingen veranderden in tegoedbonnen. Je kon je geld van de bank afhalen met een verlies van -15%, daarna werd dat -35%, en vandaag zitten we op -85%. Toch kijken sommigen naar hun bankrekening en geloven ze dat ze in de toekomst worden gecompenseerd."
Bitcoin
Anderen zijn het vertrouwen in het Libanese bankensysteem geheel verloren.
Sommigen, zoals de architect Georgio Abou Gebrael, zochten hun toevlucht in Bitcoin.
Oorspronkelijk zag Gebrael er weinig in, maar door de crisis verloor hij zijn baan en inkomen. Toen de toegang tot
zijn spaargeld op de bank werd geblokkeerd, had hij een manier nodig om snel
aan geld te komen voor zijn dagelijkse uitgaven.
Internationale overboekingen waren een mogelijkheid, maar daarbij werd de
officiële wisselkoers gehanteerd die veel lager was dan de marktprijs. "Ik
verloor ongeveer de helft van de waarde", vertelt Gebrael tegen CNBC,
"Daarom keek ik naar Bitcoin - het was een goede manier om geld uit het
buitenland te ontvangen."
Op internet vond hij een forum waar freelancers in contact konden komen met
werkgevers, waarbij de betaling via Bitcoin verloopt. Gebrael's eerste klus
was het filmen van een korte reclamevideo voor een bedrijf dat autobanden
verkoopt. Het leverde slechts $5 dollar aan bitcoin op, maar Gebrael was
overtuigd.
Tegenwoordig verdient Gebrael de helft van zijn inkomen via freelance werk,
waarbij 90% van de klussen worden betaald in bitcoin. Voor de andere helft
van zijn inkomen heeft hij een nieuwe baan als architect waarbij hij een
salaris ontvangt in dollars. Dollartegoeden die vóór 2019 bestonden zijn
met 85% gekort, maar dat geldt niet voor nieuwe stortingen.
Gebrael vertrouwt de banken echter niet meer. "Zodra ik wordt betaald door mijn baan als architect, neem ik direct al mijn geld op", vertelt hij. Met het geld zegt hij elke zaterdag een klein beetje bitcoin bij te kopen. De rest bewaart hij voor zijn dagelijkse behoeften.
Bitcoin heeft ons hoop gegeven. Ik ben in mijn dorp geboren, ik heb hier mijn hele leven gewoond, en Bitcoin heeft me geholpen om hier te blijven. Georgio Abou Gebrael
Mining
In Zaarouriyeh, een dorpje ten zuiden van Beiroet, begonnen Ahmad Abu Daher
en een vriend twee jaar geleden aan mining om extra inkomsten te verdienen.
Afgezien van een initiële investering is de kostprijs van mining voornamelijk afhankelijk van de energieprijs. Daher legt uit dat hij een overeenkomst is aangegaan met een lokale waterkrachtcentrale, die gedurende 20 uur per dag energie aanbiedt tegen een gunstig energietarief. "Dus, in feite betalen we voor zeer goedkope energie, en we ontvangen verse dollars via mining", licht Daher toe.
Toen het succesvol bleek, breidden Daher en zijn vriend het project verder
uit met extra apparatuur, die door Chinese miners goedkoop van de hand werd
gedaan vanwege een Chinees verbod op mining. Inmiddels bieden ze ook hostingdiensten voor anderen aan.
Nu, 26
maanden nadat het project startte, lopen de zaken goed en heeft het duo
zo'n $20.000 winst gemaakt. Hij onderzoekt momenteel of hij de restwarmte
van de miningapparatuur kan inzetten om daarmee aanvullende inkomsten te
genereren.
Toen Rawad El Hajj hoorde van het project, besloot hij het te proberen. "We
begonnen ermee omdat er niet genoeg werk is in Libanon", vertelt hij. Hij
begon klein, met slechts twee ASIC-miners. "Daarna hebben we elke maand
uitgebreid".
De apparatuur kochten ze goedkoop op de tweedehandsmarkt.
Inmiddels staan er elf ASICs van El Hajj bij de miningfarm van Daher, die
maandelijks een inkomen genereren ter waarde van ongeveer $426 aan bitcoin per
maand.
Salah Al Zaatare, een architect uit Sidon, heeft een vergelijkbaar verhaal.
Hij startte dit jaar met mining om zijn inkomen aan te vullen.
Hij had gelukkig voor de crisis al zijn geld van de bank opgenomen, wat hij
daarna in cash bewaarde.
Totdat hij eerder dit jaar besloot om zijn spaargeld in miningapparatuur te investeren. Hij schafte tien moderne ASICs met een hoge aan, waarmee hij nu maandelijks $8500 aan bitcoin verdient.
Ik ben eraan begonnen, omdat ik denk dat het een goede investering is voor de toekomst Salah Al Zaatare
Toch is mining niet voor iedereen weggelegd. Het vereist investeringen en
je hebt goedkope stroom nodig voor de apparatuur en koeling. Niet te
vergeten de benodigde technische kennis en het onderhoud. Te veel gedoe,
vindt Gebrael, de eerdergenoemde architect: "Het is eenvoudiger om gewoon
bitcoin te kopen".
Tether
Er zijn vooralsnog maar weinig winkels in Libanon die bitcoin als
betaalmiddel accepteren.
Om de verdiende bitcoins toch te
kunnen besteden
gebruikt Gebrael daarom eerst een online dienst om een hoeveelheid bitcoins om
te
zetten naar tether-dollars (USDT). Tether is een zogenaamde stablecoin,
waarvan de waarde niet schommelt maar is gekoppeld aan de Amerikaanse dollar. Daarna
gebruikt Gebrael Telegram-groepen om in contact te komen met anderen,
om de
tether-dollars te verhandelen voor fysieke dollarbiljetten.
Meestal zijn het vreemden waarmee hij op een publieke plaats afspreekt. "Eén keer was ik bang, omdat het 's nachts was en de persoon met wie ik afsprak vroeg of ik naar hun appartement kon komen", vertelt Gebrael, "Ik vroeg hen of ze me op straat konden ontmoeten, en het verliep verder prima. Ik probeer het zo veilig mogelijk aan te pakken."
"Het is gemakkelijk hier om cash te krijgen voor crypto", bevestigt El Hajj, "Er
zijn velen die USDT voor cash verhandelen". Behalve de Telegram-groepen
zijn er ook kleine wisselkantoortjes waar men cryptovaluta kan
verwisselen voor reguliere valuta's.
Ook Daher biedt tegenwoordig wisseldiensten aan. "We begonnen met het verkopen en kopen van USDT omdat de vraag naar USDT erg hoog is", legt hij uit. Hij zegt te worden overspoeld met verzoeken.
Winkels
Sommigen proberen hun dagelijkse uitgaven rechtstreeks met tether te
betalen, maar dat is wettelijk niet toegestaan.
Toch adverteren diverse
winkels op social media dat zij ook cryptovaluta's accepteren. "Het gebruik
van USDT is wijdverspreid", beaamt Gebrael, "Er zijn veel koffiehuizen,
restaurants en elektronicawinkels die USDT accepteren, dus dat is handig
als ik geen fiatgeld wil uitgeven, maar vanuit mijn bitcoin-spaargeld wil
betalen."
Een restauranteigenaar uit Sidon liet aan CNBC weten dat ongeveer 30% van alle
transacties in zijn restaurant tegenwoordig met een cryptovaluta worden
gedaan. "Het is beter voor me om tether of US-dollars te accepteren,
vanwege de enorme inflatie van de Libanese lira", lichtte de eigenaar toe.
Be your own bank
Marcel Younes werkte oorspronkelijk bij Pfizer in Beiroet, toen hij in 2017
dacht snel geld te kunnen verdienen met Bitcoin. Hoewel hij kwam voor
snelle winst, raakte hij geïntrigeerd door de onderliggende monetaire
theorie.
Naarmate hij zich verder verdiepte in de theorie
ontdekte hij de overeenkomsten tussen Libanon en landen zoals Venezuela en
Argentinië.
"Ik raakte in paniek en heb al mijn geld van de bank opgenomen",
zegt
Younes, die eraan toevoegt dat hij dat vlak voor de bankenrestricties
deed. "Ik was paranoïde geworden dankzij Bitcoin", verklaart hij.
Oorspronkelijk verruilde hij 15% van zijn spaargeld voor bitcoin en
bewaarde hij de rest in cash. Tegenwoordig zegt hij 70% in bitcoin te
bewaren.
"Ik vertelde iedereen in mijn familie om hetzelfde te doen, als
in: alsjeblieft, neem wat geld op, en bewaar het niet bij de bank", zegt
hij, "Maar niemand gelooft iemand uit de farmaceutische industrie - iemand
die geen relatie heeft met de bankensector."
Veel van zijn familie werkte wel in de bankensector. "Ze geloven altijd dat
alles in orde is met het bankenstelsel, dus je krijgt een geruststellend
gevoel dat alles oké is", zegt Younes. Binnen enkele maanden verloren zijn
familieleden echter bijna alles: "Mijn familie, net als ieder ander
familielid in Libanon, is heel erg getroffen door de devaluatie en
valutacrisis."
"Mijn tante, bijvoorbeeld, is lerares. Op dit moment is haar salaris $50
dollar per maand. Mijn vader, een arts met 30 jaar ervaring, zijn salaris
is ongeveer $500 dollar per maand", legt hij uit. "Het gebeurde
geleidelijk, want iedere paar maanden vond een kleine devaluatie plaats,
maar bij elkaar genomen liep dat op tot een waardedaling van 95% van de
Libanese lira."
Younes richtte later Bitcoin Du Liban op, een organisatie gericht op
educatie en het vergroten van kennis over Bitcoin, zowel online als via
persoonlijke begeleiding. De naam is een woordspeling op de Libanese
centrale bank Banque du Liban.
Superkrachten
Volgens CNBC bevestigden diverse bronnen dat veel Libanezen bang zijn om
hun geld naar de bank te brengen. Alex Gladstein van The Human
Rights Foundation stelt dat dit soort situaties de waarde van Bitcoin tonen. "Als je
geld op de bank had staan in Libanon, dan is het allemaal weg", zegt hij.
"Wie weet hoeveel je er ooit nog van terug zal zien", vervolgt hij,
"Ondertussen stijgt en daalt de bitcoinkoers weliswaar op de wereldwijde
markt, maar als je bitcoins in eigen beheer hebt, dan heb je ze altijd in
eigendom, en kan je het gebruiken zoals je wil en over de hele wereld
verzenden. Vergeleken met fiatgeld heeft het superkrachten".
Is het verstandig om je welvaart in een inherent volatiele cryptovaluta te
bewaren, die in het afgelopen jaar zo'n 70% aan waarde verloor? "Dat is een
kwestie van perceptie", zegt Younes, "Als je twee of drie jaar terugkijkt,
dan was de koers $3500".
Hij zegt zich geen zorgen te maken over de koers. Toen hij voor het eerst
begon met bitcoin was de koers ook ongeveer $20.000, dus winst heeft hij
niet. Hij beschouwt het echter ook als een investering in een nieuw monetair
systeem: "Bitcoin biedt een systeem dat oncorrumpeerbaar is; een open en
vrij toegankelijk systeem dat censuurbestendig is. Niemand kan bitcoin
devalueren vanwege het monetaire beleid, dat is vastgesteld op 21 miljoen
bitcoin."
Financiële reddingsboei
Ook elders in de wereld gebruikt men Bitcoin steeds vaker als financiële
reddingsboei. Bijvoorbeeld in Venezuela, dat al jaren met hyperinflatie
kampt. Of in het eveneens door hyperinflatie getroffen Argentinië. En in
Nigeria, waar de inflatie ook hoog is. Uit onderzoek blijkt dan ook dat
Bitcoin vooral populair is in landen met hoge inflatie.
Bitcoin blijkt soms ook een uitkomst voor mensenrechtenactivisten en -organisaties. In Nigeria gebruikte The Feminist Coalition Bitcoin toen hun bankrekeningen werden bevroren, net als in Rusland waar aanhangers van Navalny
noodgedwongen cryptovaluta gebruikten voor fondsenwerving. In Afghanistan gebruiken hulporganisaties cryptovaluta om fondsen te
ontvangen en te verstrekken. Tijdens de Russische invasie in Oekraïne, bleek Bitcoin bovendien het enige geldnetwerk dat wél bleef
werken.
Alex Gladstein van The Human Rights Foundation roemde eerder al eens de rol van bitcoin voor mensenrechten. "Voor miljoenen mensen wereldwijd, is het een ontsnappingsluik uit tirannie - niets minder dan vrijheidsgeld", zei hij destijds.
Bron: CNBC
