Rusland: groeiende interesse voor mining en internationale betalingen via bitcoin

In Rusland is er steeds meer interesse in bitcoin. Bitcoinmining wordt als serieuze industriële activiteit beschouwd en vertegenwoordigt inmiddels 2% van de Russische energieconsumptie. De sector wordt binnenkort gereguleerd, maar op een vrij milde manier. Ondertussen wordt het gebruik van bitcoin bij internationale betalingen op hoog niveau 'actief besproken'.

Lange tijd had Rusland niets met bitcoin. Vorig jaar nog stuurde de Russische centrale bank zelfs aan op een totaalverbod, maar Poetin stak daar een stokje voor. Sinds de Russische invasie in Oekraïne lijkt het sentiment gekeerd en staat de Russische overheid steeds meer open voor bitcoin.

Erkenning

De Russische miningsector is inmiddels uitgegroeid tot een industrie die 2% van de Russische energieconsumptie voor zijn rekening neemt, zo liet viceminister van Handel en Industrie Vasily Shpak aan Interfax weten. "Dat is meer dan het energieverbruik van de landbouwsector", zei hij, "We kunnen niet anders dan mining in deze zin erkennen als een industriële activiteit of industrie."  

Zo'n 4,66% van de totale hashrate van het Bitcoinnetwerk is op dit moment afkomstig uit Rusland. Daarmee neemt Rusland de vierde plek in op de ranglijst van populairste landen onder bitcoinminers.

Milde regelgeving

Bitcoinmining in Rusland bevindt zich echter in een soort 'grijze zone', stelde Shpak. Het is niet verboden, maar ook niet gereguleerd. De sector wordt daardoor niet belast, maar het levert ook onzekerheden op voor het bedrijfsleven. Daarom is volgens hem duidelijke regelgeving nodig.

Rusland werkt al enige tijd aan regulering. Het lijkt erop dat het een vrij milde soort wordt. Initieel werd ingezet op een registratieplicht voor miningbedrijven en vrijstelling van belastingen in het eerste jaar. Vorige week is het wetsvoorstel echter aangepast en zijn beide geschrapt. Een simpele registratie als zelfstandig ondernemer lijkt nu voldoende. 

Sancties

Waarschijnlijk spelen de sancties die aan Rusland zijn opgelegd een rol. Rusland is namelijk één van 's werelds grootste energieleveranciers, maar de sancties bemoeilijken de export. De lokale energieconsumptie van Russische bitcoinminers is daarom waarschijnlijk welkom. Bovendien levert regulering van de sector ook extra belastinginkomsten op.

Daarnaast is Bitcoin voor Rusland interessant als wereldwijd en decentraal betalingsnetwerk. De meeste Russische banken zijn vanwege de sancties verbannen uit het SWIFT-netwerk, waardoor internationale bankoverschrijvingen naar veel landen haast onmogelijk zijn. Veel Russische banktegoeden in het buitenland werden daarnaast bevroren.

Op het decentrale Bitcoinnetwerk is er echter geen centrale autoriteit. Het is daardoor niet mogelijk om transacties te blokkeren of fondsen te confisqueren. Er zijn daarom zorgen dat Rusland met behulp van bitcoin de sancties kan omzeilen.

Zo wees het IMF er recentelijk op dat Russische energievoorraden via mining mogelijk kunnen worden omgezet naar bitcoins. Gelijktijdig legde de VS voor het eerst sancties op aan miningbedrijven die actief zijn in Rusland.

'Actief besproken'

Rusland lijkt de mogelijkheden nu te onderzoeken, zo rapporteerde Reuters. "Het idee om digitale valuta's te gebruiken bij transacties met internationale overboekingen wordt actief besproken" zei Ivan Chebeskov, hoofd van de afdeling financieel beleid van het ministerie van Financiën. Hij verwees daarbij specifiek naar het verminderen van de impact van Westerse sancties. 

Voorzitter van het Energiecomité Pavel Zavalny liet eerder ook al eens weten dat 'vriendelijke landen' eventueel met bitcoin kunnen betalen voor energie uit Rusland.

Ook de Russische centrale bank lijkt inmiddels bijgedraaid. "In principe hebben we geen bezwaar tegen het gebruik van cryptovaluta bij internationale transacties", zei vicegouverneur van de centrale bank Ksenia Yudaeva eerder deze week. Wel benadrukte ze de zorgen over het gebruik van cryptovaluta binnen het land zelf. 

(On)geschikt?

Het is echter de vraag of bitcoin gebruikt kan worden voor het omzeilen van de sancties. Volgens de EU, VS en G7 en diverse experts is het risico klein, onder andere vanwege de bij wet verplichte klantcontroles van bitcoinbedrijven. Ook zou er onvoldoende liquiditeit zijn voor de grootte van de bedragen waarmee Rusland handelt.

Toch zijn er wel steeds meer potentiële Russische handelspartners die 'iets' met bitcoin doen. Zo werkt Iran, waartegen eveneens sancties gelden, aan een systeem om internationale handel te voeren met behulp van bitcoin. Ook Venezuela - nog een gesanctioneerd land - ondernam daartoe stappen en het importeerde al eens goederen uit Iran en Turkije met behulp van bitcoin.

Daarnaast zijn er landen zoals El Salvador en de Centraal Afrikaanse Republiek die bitcoin erkenden als wettig betaalmiddel, waardoor de drempel voor internationale handel op basis van bitcoin laag is.