Zo staat het met de teleurstellende bitcoin adoptie in El Salvador

Ruim drie jaar na de omarming van bitcoin lijkt de adoptie in El Salvador geen groot succes. Het gebruik onder de bevolking kwam niet van de grond, de status als wettig betaalmiddel werd ingetrokken en over bitcoinobligaties of een 'Bitcoin City' wordt nauwelijks meer gerept. Wel vestigden kapitaalkrachtige bitcoinbedrijven zich in het land en koopt de overheid steeds meer bitcoin. 

Sinds 2021 spant de overheid van El Salvador zich in om de adoptie van bitcoin in het land aan te moedigen. Er werd een bitcoinwet ingevoerd waardoor bitcoin een wettig betaalmiddel werd en één van de twee officiële valuta's van het land. Ook kwam er een bitcoinwallet van de overheid met $30 aan gratis bitcoin voor burgers, er werden bitcoinlessen op scholen gegeven en men kreeg korting bij het tankstation als bitcoin daarbij als betaalmiddel werd gebruikt. 

De overheid kondigde bovendien plannen aan voor een 'Bitcoin City', een nieuw te bouwen stad op basis van duurzame energie waar gunstige belastingregels gelden voor bitcoinbedrijven en de miningsector. Dat zou gefinancierd worden door de uitgifte van 'bitcoinobligaties'. Daarnaast investeert de overheid ook in bitcoin als nationale reserve.

Teleurstellende adoptie

Het bleek niet allemaal een succes. Na een initiële adoptiegolf die werd gedreven omdat men gratis bitcoin kreeg, sloeg het gebruik van bitcoin onder de bevolking en winkeliers nauwelijks aan.

Ondanks een wettelijke verplichting om bitcoin als betaalmiddel te accepteren, bleken maar weinig winkels dat in de praktijk te doen. Of alleen als de betaling via de Chivo-wallet van de overheid werd gedaan, maar die werd geplaagd door bugs en burgers bleken zorgen te hebben over hun privacy.

Veel werd verwacht van het gebruik van bitcoin bij internationale overboekingen, maar ook dat viel tegen. Veel Salvadoranen wonen en werken namelijk in het buitenland en voor overboekingen van en naar El Salvador worden doorgaans hoge percentages commissies betaald, die met bitcoin vermeden worden. Desondanks lijkt bitcoin ook hierbij niet aan te slaan en nam het gebruik van bitcoin bij internationale overboekingen in de afgelopen jaren niet toe, maar juist af. 

Onlangs trok El Salvador de status van bitcoin als wettig betaalmiddel bovendien weer in, onder druk van het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Dat was een voorwaarde voor een lening van het IMF van $1,4 miljard. Bitcoin mag nog wel gebruikt worden als betaalmiddel, maar acceptatie als betaalmiddel is nu niet langer verplicht.

'Bitcoin City' lijkt vooralsnog ook niet van de grond te komen. De bitcoinobligaties om dat te financieren zouden eerst in 2022 worden gelanceerd, daarna in 2024, maar zijn er op dit moment nog steeds niet. 

Bitcoinreserves

Wat overblijft is het bitcoin opkoopprogramma van de overheid. In 2021 startte de Salvadoraanse overheid met het kopen van bitcoin en vanaf november 2022 kocht het elke dag 1 BTC. Sinds de deal met het IMF is dat enkele keren opgeschroefd naar 10+ BTC per dag - wellicht om de reputatieschade in de bitcoingemeenschap te beperken vanwege het intrekken van de status als wettig betaalmiddel.

El Salvador bezit op dit moment naar schatting 6068 BTC met een huidige dagwaarde van ongeveer €580 miljoen. 

Verder gebruikt El Salvador bitcoin soms bij PR-uitingen. Bijvoorbeeld door Miss El Salvador of een ambassadeur uit te dossen in een bitcoinoutfit.

Adoptie of PR stunt?

De economie van El Salvador heeft er wel op andere manieren baat bij gehad. Door de bitcoinwending van president Bukele kwam het voorheen vrij onbekende El Salvador plotseling in de schijnwerpers, met als gevolg een toename in toerisme en buitenlandse investeringen.

Onder andere het Amerikaanse Strike van Jack Mallers opende een kantoor in El Salvador en ook het kapitaalkrachtige stablecoinbedrijf Tether en het verwante handelsplatform Bitfinex vestigden zich in het land.

Volgens sommige geruchten was dat in feite het voornaamste doel van president Bukele, die voor zijn presidentschap een carrière had in marketing, en zou de nationale bitcoinadoptie vooral een PR-stunt zijn geweest om El Salvador op de kaart te zetten. 

Bitcoin & crypto adoptie

Onderzoeksbureau Triple-A schat dat op dit moment zo'n 10% van de Salvadoraanse bevolking bitcoin of een crypto bezit, wat overeenkomt met andere landen waar het gebruik van bitcoin niet wordt aangemoedigd. Volgens een andere studie gebruikte zo'n 12% van de Salvadoranen bitcoin in 2023 eens of vaker als betaalmiddel.